نقش آزمون تجربی، در بررسی صدق برخی احادیث و روایات

آموزه های دینی، شامل بسیاری از جملات «خبری» و «خبری مشرط» هستند که مومنین و یا غیر مومنین را به «نتایج» یا «جزاء هایی» وعده می دهند. از آنجایی که عدم نتیجه عملی صدق این جزاء ها، می تواند در زندگی روزمره فرد فرد مسلمانان و حتی غیرمسلمانان، اثرگذار باشد و موجب تقویت یا سستی بنیان اعتقادات دینی و یا ترویج و تقبیح مذهب شود، لازم است برای رفع این مشکل، این آموزه ها را از هر طریقی که امکان دارد، مورد ارزیابی قرار داد. اگر گزاره های دینی، قابل تجربه باشند، می توان و حتی باید آن ها را تجربه کرد و اگر در آزمون تجربی، نتوانست صادق باشند، به استناد تجربه، صدق آن گزاره را ابطال نمود. بنابراین، تجربه می تواند برخی گزاره های دینی (حداقل به صورت موردی و با پذیرش قواعدی به صورت کلی) را ابطال و یا اثبات نماید؛ و آموزه های دینی را از پلشتی ها و خرافات بزداید. به نظر می رسد این راه جدید (یعنی آزمون تجربی)، جدای از بررسی های نظری احادیث و روایات، ابزار مناسبی برای بررسی عملی صحت و صدق روایات و احادیث باشد.