تاثیر استفاده از خشک کن خوابیده همزن دار با سیستم کنترل رطوبت بر فرایند خشک کردن شلتوک و فاکتورهای تبدیل

غیریکنواختی در خشک کردن شلتوک با استفاده از خشک کن بستر خوابیده متداول درکارخانه های شالیکوبی یکی از عوامل موثر بر افزایش درصد شکستگی برنج و ضایعات در مرحله تبدیل محسوب می شود. به منظور بهینه سازی فرایند خشک کردن، یک دستگاه خشک کن بسترخوابیده مجهز به همزن و سیستم کنترل خودکار رطوبت شلتوک در مقیاس آزمایشگاهی طراحی و ساخته شد و کارایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای آزمایش، نوع خشک کن در دو سطح (مجهز به همزن و سیستم کنترل رطوبت (خشک کن هوشمند) و بدون همزن (رایج)) و نوع شلتوک در چهار سطح (طارم هاشمی، گوهر، طارم محلی و شیرودی) بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد، زمان خشک کردن شلتوک از رطوبت 2/14 درصد به رطوبت 5/8 درصد در خشک کن رایج به طور میانگین 1/43 ساعت و با خشک کن هوشمند 2/14 ساعت به طول انجامید. میانگین نرخ خشک کردن برای چهار رقم در خشک کن خوابیده 135/0 و در خشک کن هوشمند 412/0 درصد بر ساعت بوده است. اثر رقم بر راندمان تبدیل و راندمان برنج سالم (01/0<p) و اثر نوع خشک کن بر راندمان برنج سالم (05/0<p) معنی دار بود. بیشترین راندمان تبدیل و راندمان برنج سالم در رقم هاشمی (به ترتیب 2/69 و 7/87 درصد) و کمترین آن در رقم شیرودی (به ترتیب 2/62 و 8/57 درصد) به دست آمد. راندمان برنج سالم در خشک کن رایج به طور میانگین 9/67 درصد و در خشک کن هوشمند 2/73 درصد تعیین شد. نوع خشک کن تاثیر معناداری بر سفیدی رنگ ارقام نداشت. از بین چهار رقم فقط طارم هاشمی سفیدی رنگ بیشتری در خشک کن هوشمند نشان داد.