تحلیل گفتمان انتقادی توهم مضاعف (غرب زدگی) و آرمان شهرخواهی و راه های مقابله با آن در رمان «سگ و زمستان بلند»، از آثار مکتب پوپولیسم، (بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف)

تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می کند و بر نحوه بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله متن و گفتگو تاکید می کند.گفتمان شناسی یا تحلیل گفتمان یا تحلیل کلام به مطالعاتی اطلاق می شود که زبان نوشتاری، گفتاری یا نشانه ای را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. روشنفکران مشروطه خواه متاثر از ادبیات اروپا، در راه تحول طلبی، نقد ادبیات گذشته را آغاز کردند وخواستار ادبیاتی شدند که به کار بیداری مردم و ایجاد تغییرات سیاسی بیاید. گروهی سعادت جامعه ایران را در تقلید همه جانبه از غرب پنداشتند (غرب زدگی). گروهی با تاکید بر نظام ارزش های بومی، فرهنگ اسلامی- ایرانی و... راه حل اصولی برای رسیدن به پیشرفت یافتند. در این پژوهش سعی شده که نحوه تعامل گفتمان «غرب زدگی» در رمان «سگ و زمستان بلند» با مسایل سیاسی، اجتماعی و ایدیولوژیک، شناسایی و چرایی تولید هر گفتمان مشخص شود؛ و همچنین مختصه های زبانی و فرازبانی موثر در خلق این اثر بر اساس روش «تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف» مورد بررسی قرار گیرد. نکته مهم این است که باید در تغییر و تحولات اجتماعی به تغییر ایدیولوژی ها، محتوا و جان مایه آثار، نکات زبانی و بلاغی (بالاخص نمادها و استعاره ها) توجه کرد. چه بسا تغییر در برخی از نمادها، استعاره ها و تمثیل ها می تواند شاخصی باشد برای ارزیابی جنبه هایی از تحولات اجتماعی و فرهنگی. شاید علت اصلی کندی در تغییر مفهوم و نقش نمادها و استعاره ها به این واقعیت مربوط می شود که با زندگی اجتماعی و روزمره ما سخت در هم تنیده شده اند و جدا کردن آن ها با توانایی انتزاعی قوی تری نیاز دارد.