فراتحلیل عوامل معنوی مرتبط با اضطراب مرگ سالمندان در مطالعات ایرانی

اضطراب مرگ یکی از شایع ترین مشکلات قابل‌مشاهده در دوران سالمندی است که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل معنوی موثر در اضطراب مرگ سالمندان جامعه ایرانی انجام شد.

در این پژوهش به شیوه فراتحلیل با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی، 22 مطالعه بین سال‌های 1388 تا 1399 که درباره اضطراب مرگ سالمندان بود و ملاک ورود به مطالعه را داشت، جمع‌آوری و تحلیل شد. تجزیه ‌و تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحلیل انجام شد. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

 شاخص اندازه اثر ترکیبی مطالعات تحت الگوی ثابت 382/0 و تحت الگوی تصادفی 465/0 بود. در بررسی تفکیکی اندازه اثر متغیرها، متغیرهای درمان مقابله معنوی، معنویت‌درمانی، معنایابی، ارتباط با خدا و معنویت‌درمانی اسلامی به‌ترتیب بیشترین اثر را بر اضطراب مرگ داشتند. نتایج روش‌های سوگیری انتشار حاکی از سوگیری انتشار در مطالعات تحت ترکیب در فراتحلیل حاضر بود. با توجه به ناهمگن‌بودن مطالعات، تحلیل تعدیل‌کننده برای متغیرهای جنسیت و روش پژوهش صورت گرفت که بیانگر تاثیر تعدیل‌کنندگی متغیر روش پژوهش در نتایج مطالعات بود.

 توجه به عوامل معنوی تاثیرگذار بر اضطراب مرگ به‌عنوان عوامل مهم و پراهمیت که سبب بهبود اضطراب مرگ می‌شود، ضروری به نظر می‌رسد.