بررسی نقش و جایگاه حقوق مالکیت فکری در نظام حقوق بین الملل عمومی

رسالت عظیم حقوق بین الملل در غایت، استقرار نظم، صلح و امنیت جهانی است که امروزه یکی از اساسی ترین نگرانی های بشریت به شمار می رود. حقوق مالکیت فکری نیز پلی میان حقوق بین الملل و حقوق خصوصی است، خود از حمایت های قوانین بین المللی برخوردار است و هم اکنون به جهت کاربرد بی حد و مرز آن از مهم ترین مسایل عصر حاضر به شمار می رود؛ اهمیت آن زمانی بیشتر مبرهن می گردد که در عرصه بین الملل مرزهای جغرافیایی را شکسته موجبات رشد، پیشرفت های علمی را برای کشورها به ارمغان می آورد و اثر خود را از کشوری به کشور دیگر به نمایش می گذارد. اما حقوق مالکیت فکری با چنین ابعاد گسترده ای چه نقش و جایگاهی بر مهم ترین غایت و ماموریت نظام حقوق بین الملل یعنی تحقق نظم، صلح و امنیت جهانی دارد؟ در این پژوهش با بررسی جایگاه حقوق مالکیت فکری در نظام حقوق بین الملل این مهم منتج گردید که حقوق مالکیت فکری در کنار آثار مثبت خود بر ایفای تعهدات بین المللی، آثار منفی نیز بر این تعهدات داشته و در برخی از مصادیق آثار خود منجر به نقض تعهدات بین المللی می گردد و صلح و امنیت جهانی را به خطر می افکند. تولید، اختراع، استفاده و گسترش سلاح های کشتار جمعی توسط مالکان حقوق مالکیت فکری، اختصاص انحصاری تولید دارو، تجهیزات پزشکی، واکسن و تحریم آن برای کشورهای دیگر، نمونه هایی از نقض صلح و امنیت جهانی است که متاسفانه در مقررات بین المللی مالکیت فکری نه تنها ضمانت اجرایی برای بازدارندگی از این موارد وجود ندارد، بلکه بعضا راه چنین اقدامات نقضی را باز گذاشته است.