بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی در شاهنامه فردوسی

شاهنامه فردوسی اثری است که برای پاسداشت هویت تاریخی ایران سروده شده است و فردوسی چون بنیان های معرفتی جامعه عصر خویش را در خطر می دید، با رویکردی متعهدانه داستان های شاهنامه را با پیام های دینی، اجتماعی و سیاسی همراه می ساخت و در پوسته زیرین داستان ها، بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی زمان خود را برملا می کرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی عصر فردوسی و بازتاب مسایل جامعه-شناختی هویت ایرانی و قوم مداری فردوسی و دغدغه های او برای حفظ هویت و تاریخ ایران است. برای گردآوری اطلاعات به روش اسنادی از منابع کتابخانه ای و کتاب شاهنامه فردوسی استفاده گردیده است. رویکرد این مطالعه، توصیفی- تحلیلی بوده که به شیوه کیفی انجام گرفته است. فردوسی در زمانی سرودن شاهنامه را در پیش گرفته بود که شاهان سامانی سیاست نژادی را در پیش گرفته بودند و درصدد بازیابی فرهنگ و هویت ایرانی بودند. اما با روی کار آمدن غزنویان و تندروی های سیاسی و دینی سلطان محمود، زمینه برای رکود فرهنگی فراهم شد و شاهنامه واکنشی به نیت جلوگیری از گسست تاریخ و تمدن ایرانی و تبعیض ها و بیدادگری های اجتماعی و سیاسی شد.