تحلیل اقتصادی تولید زیتون با استفاده از تابع کاب داگلاس در غرب کشور (مطالعه موردی: شهرستان ایلام)

بهره وری مصرف انرژی در تولید محصولات کشاورزی و باغداری است. با توجه به سازگاری زیتون از لحاظ مقاومت به کم آبی، در برخی مناطق کشور از جمله استان ایلام کاشت زیتون رواج پیدا کرده است. این پژوهش با هدف تحلیل اقتصادی با استفاده از تابع کاب داگلاس تولید زیتون در شهرستان ایلام در سال 1398 انجام شد. اطلاعات مربوط به تعداد زیتون کاران و عملکرد، سامانه جامع پهنه بندی و مدیریت داده های کشاورزی اخذ شدند. در این پژوهش نهاده های نیروی انسانی، الکتریسیته، سوخت فسیلی، کود شیمیایی و کود حیوانی، سموم و آب به منظور تحلیل اقتصادی تولید زیتون لحاظ گردید. کشش نهاده های نیروی انسانی، بنزین، کود نیتروژن، کود دامی، آب و الکتریسیته به ترتیب برابر 058/0، 01/0، 001/0، 038/0، 005/1 و 158/0 محاسبه شد. در این مطالعه بهره وری نهایی و بهره وری متوسط برای انرژی های مستقیم بالاتر از انرژی های غیر مستقیم به دست آمد. مقادیر شاخص تولید فیزیکی نهایی (MPP) انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر به ترتیب با ضرایب 735/0- و 026/0- حاصل شد. بهره وری متوسط (APP) انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر به ترتیب با ضرایب 046/1 و 252/1 به دست آمد. بطور کلی بیشترین بهره وری متوسط در مدل (1) مربوط به نهاده ماشین بود. بیشترین شاخص تولید فیزیکی نهایی نیز در مدل (1) مربوط به نهاده آب آبیاری بود. شاخص تولید فیزیکی نهایی و بهره وری متوسط انرژی های مستقیم بالاتر از انرژی های غیر مستقیم به دست آمد. میزان ارزش ناخالص، کل هزینه تولید، نسبت فایده به هزینه، سود خالص (سود ویژه) و سود ناخالص تولید زیتون به ترتیب برابر 17519366، 3928231، 46/3، 13591135 و 14669100 تومان حاصل شد. در نهایت با توجه به سود ویژه و سود ناویژه به دست آمده در این بررسی، تولید اقتصادی زیتون مقرون به صرفه می باشد.