سبک شناسی دیوان املای بخارایی و معرفی نسخ خطی آن

 املای بخارایی از شاعران عارف مسلک منطقه ورارود آسیای مرکزی است که سیروسلوک عارفانه را در خدمت پیران خویش طی نموده و به مقامات یقین نایل آمده است. غزلیاتش مشحون از اصطلاحات و رموز عرفانی است. هدف از انجام این مقاله بررسی سبک شناسی دیوان املای بخارایی و معرفی نسخ خطی آن است.

 این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.

یافته‌ها:

 سبک شعری املا بیشتر متمایل به سبک عراقی است و از اشعار حافظ بسیار تاثیر پذیرفته است؛ البته خصایصی از سبک هندی را هم میتوان در اشعارش یافت که این موضوع نشان میدهد اشعارش ویژگیهای دو سبک عراقی و هندی را با هم داراست.

نتیجه‌گیری:

 از نظر زبانی، شعر املا بسیار ساده و روان است و تاثیرپذیری از زبان کهن فارسی و زبان عربی در آن بسیار اندک است. ترکیبات خلاقانه و زیبا، شعر غالبا مردف با ردیفهای گوناگون و نو، از دیگر ویژگیهای شعر او در سطح زبانی است. از نظر ادبی تنوع و گوناگونی فنون بلاغی در شعر او بسیار زیاد است. تقریبا تمامی انواع پرکاربرد فنون بلاغی در شعر او وجود دارد. در این میان تشبیه از میان صنایع بیانی و جناس از میان صنایع بدیعی، بیشترین بسامد را در شعر او به خود اختصاص میدهد. از نظر فکری نیز عشق و عرفان دو مضمون غالب و یکه تاز در دیوان شعر بخاری است. مضامین رندانه و اشاره کمابیش زیاد به آیات و احادیث نیر از دیگر ویژگیهای شعر او در این سطح است. معشوق در شعر املا مانند اشعار حافظ چندوجهی است؛ هم میتواند زمینی و هم آسمانی باشد. درهرحال دارای ویژگیهایی چون بیرحمی، بیوفایی، سرکشی، و دور از دسترس بودن میباشد.