بررسی روند تغییرات تبخیر از سطح آزاد آب در شرایط تغییر اقلیم آینده با استفاده از مدل MLR-E_pan (مطالعه موردی: مخزن سد شهید عباسپور)

در این پژوهش، چشم انداز آتی تبخیر از سطح آزاد آب در مخزن سد شهید عباسپور با استفاده از مدل رگرسیونی تشت تبخیر (MLR-E_pan) و با به کارگیری روش ریزگردانی LARS-WG6 و خروجی مدل HadGEM2-ES، تحت سناریوهای انتشار RCPs برای سه دوره زمانی 2040-2021، 2060-2041 و 2080-2061 بررسی گردید. براساس نتایج آزمون من-کندال از سال 2021 تا 2080 و تحت سناریو RCP2.6، روند تغییرات سالانه دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر-تعرق حوضه آبریز کارون افزایشی غیر معنی دار است؛ اما تحت الگوهای انتشار RCP4.5 و RCP8.5، روند سالانه پارامترهای مذکور در سطح معنی داری 0/01 افزایشی می باشد. براساس آماره شیب سن، میزان افزایش دمای حداقل و حداکثر در سناریوی بدبینانه (RCP8.5) و برای دوره 60 ساله آینده، به ترتیب 3 و 3/2 درجه سانتی گراد و برای متغیر تبخیر-تعرق، 157/7 میلی متر پیش بینی می شود. صحت دقت مدل رگرسیونی تشت تبخیر در دوره پایه توسط نتایج آزمون فرضیات، مورد تایید قرار گرفت؛ به طوری که 87% تغییرات تبخیر از تشت توسط سه متغیر دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر-تعرق تبیین می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که در دوره های آتی و براساس هر سه الگوی واداشت تابشی، متوسط سالانه تبخیر سطحی از مخزن سد شهید عباسپور از 7/2 تا 20/2 درصد در مقایسه با دوره مشاهداتی افزایش خواهد یافت. در دوره 2080-2021 و تحت سناریو RCP2.6، روند سالانه تبخیر از سطح آزاد آب، افزایشی است؛ اما این روند افزایشی، معنی دار نمی باشد؛ درحالی که تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5، روند افزایشی در سطح معنی داری 0/01 مورد تایید قرارگرفته است. براساس تخمین گر شیب سن، حجم افزایش تبخیر از سطح مخزن در افق شصت ساله آینده و تحت سناریوهای موردبررسی به ترتیب 1/4، 19/1 و 31/9 میلی متر پیش بینی می شود؛ لذا با توجه به شرایط اقلیمی آینده، ضروریست با برنامه ریزی صحیح و اتخاذ تصمیمات درست از تلفات تبخیر در مخازن سدها کم گردد.