بررسی نیاز آبی و ضریب گیاهی گونه های درختی سازگار برای جنگل کاری و فضای سبز در منطقه ی خشک (مطالعه ی موردی: شهر رباط کریم)

برنامه ریزی مصرف آب در بخش آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک بسیار حایز اهمیت است. هدف از عملیات آبیاری در این مناطق ایجاد شرایط مساعد رطوبتی برای گیاهان است. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی نیاز آبی و ضریب گیاهی گونه های درختی سازگار و مورد استفاده برای جنگل کاری و فضای سبز شهری در منطقه ی خشک در شهر رباط کریم است. به منظور تعیین نیاز آبی گونه های دو ساله درختی زبان گنجشک، کاج تهران، آسمان دار، توت نرک، افرای سیاه و اقاقیا، در بازه ی زمانی اول اردیبهشت الی 30 آبان ماه سال 1397 به مدت زمان 7 ماه، در شهر رباط کریم، پایش رطوبت خاک به صورت روزانه و در ساعت معین با استفاده از دستگاه Soil Moisture Meter در گلخانه انجام شد. بر اساس نتایج این پژوهش در میان شش گونه ی مورد بررسی، بیش ترین میزان تبخیرتعرق به ترتیب مربوط به گونه های توت نرک (146 میلی متر) ، زبان گنجشک (142 میلی متر) و افرای سیاه (2/128 میلی متر) که هر سه در دهه ی اول تیر ماه است. کم ترین میزان تبخیرتعرق نیز به ترتیب مربوط به گونه های کاج تهران (1/10 میلی متر)، آسمان دار (24/11 میلی متر) و اقاقیا (میلی متر 16) که هر سه متعلق به دهه ی سوم آبان ماه است. همچنین روند تغییرات ضریب های گیاهی در مرحله ی ابتدایی در حداقل مقدار قرار داشت. در دو مرحله ی رشد و توسعه و مرحله میانی، ضریب گیاهی همراه با برگ دهی کامل و توسعه ی ساقه و اندام های هوایی افزایش یافت. بیش ترین مقدار ضریب گیاهی برای گونه های مورد مطالعه به طور متوسط در ماه مهر اتفاق می افتد که حدودا انتهای مرحله ی میانی است. سپس در مرحله نهایی با کاهش فعالیت فتوسنتزی، پیری و خزان برگ ها (آبان ماه)، مقدار ضریب گیاهی کاهش پیدا می کند. مقدار نیاز آبی تجمعی گونه های مورد مطالعه نیز نشان می دهد که ترتیب نیاز آبی تجمعی گونه های مورد مطالعه به ترتیب عبارت از: کاج تهران، افرای سیاه، اقاقیا، آسمان دار، توت نرک و زبان گنجشک است.