خشک کردن جریان معکوس شلتوک بخاردهی شده و اثر آن بر کیفیت برنج و انرژی مصرفی

خشک شدن غیر یکنواخت و کاهش برنج سالم تولیدی به دلیل عدم جابجایی شلتوک در خشک کن های بستر ثابت متداول یکی از مشکلات اساسی در کارخانجات برنجکوبی است. به منظور بررسی و ارایه روش خشک کردن مناسب با رویکرد ایجاد یکنواختی در عملیات خشک کردن، کاهش ضایعات، صرفه جویی مصرف انرژی مصرفی در خشک کن های بستر ثابت متداول از آزمایش دو فاکتوره در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. فاکتورها شامل رطوبت اولیه شلتوک در دو سطح (16 و 18 درصد) و روش خشک کردن در 4 سطح (جریان هوای یک طرفه، جریان هوای معکوس به مدت 1ساعت، 2 ساعت و 3 ساعت، سپس برگشت هوا و ادامه عملیات خشک کردن همانند جریان یک طرفه) بودند. دما و سرعت جریان هوای خشک کن برای کلیه تیمارها یکسان در نظر گرفته شد. در هر دو تیمار رطوبتی، خشک کردن به روش جریان معکوس به مدت سه ساعت، بیشترین مقدار برنج سالم (86/75-7/75 درصد) و کمترین مقدار انرژی مصرفی (49-41 مگاژول بر کیلوگرم آب) را بخود اختصاص دهد. بیشترین انرژی مصرفی با مقادیر 79 و 67 مگاژول بر کیلوگرم آب به ترتیب متعلق به شلتوک با رطوبت اولیه بالا و پایین بود. در روش خشک کردن جریان یک طرفه، شلتوک های خشک شده در لایه 10 سانتی متری از کف خشک کن، کمترین مقدار برنج سالم (65/63 درصد) را داشتند. در هر دو تیمار رطوبتی، نتایج مخلوط لایه ها نشان داد خشک کردن جریان معکوس یک ساعته با مقادیر 68/68-28/68 درصد دارای کمترین مقدار برنج سالم بودند. هم چنین روش خشک کردن اثر قابل ملاحظه ای (P >0.05) بر کیفیت پخت نداشت.