تجزیه علیت عملکرد دانه در لاینها و تست کراسهاس ذرت اوپک-2

به منظور بررسی ارتباط عملکرد دانه با اجزای آن و تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد ذرت اوپک – 2، 16 لاین ذرت اوپک – 2 به همراه 16 تست کراس مربوطه در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در قالب طرح اسپلیت پلات آشیانه ای با 3 تکرار در سال 1373 کشت گردید. هر تکرار شامل دو کرت اصلی (اینبردها و تست کراسها) بود و در درون هر کرت اصلی 16 لاین اوپک – 2 و 16 تست کراس به عنوان کرتهای فرعی منظور شدند. 20 صفت مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد روزها تا ظهور گل تاجی و رشته های ابریشمی، ارتفاع گیاه و بلال، قطر ساقه، طول، عرض و مساحت برگ بلال، سرعت رشد نسبی، تعداد کل برگ و تعداد برگ بالای بلال، تعداد ردیف دانه و تعداد دانه در ردیف، طول و قطر بلال، قطر و درصد چوب بلال، عمق دانه، وزن 300 دانه و عملکرد دانه. برای انجام تجزیه علیت ابتدا از میان 20 صفت مورد بررسی تعدادی از صفات مرتبط با عملکرد از طریق رگرسیون گام به گام در لاینهای اینبرد اوپک – 2 و تست کراسها انتخاب شدند. بر مبنای رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، عملکرد لاینهای اوپک از اثرات مستقیم و غیرمستقیم تعداد روزها تا ظهور رشته های ابریشمی، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف و درصد چوب بلال متاثر شد. با توجه به اثرات باقیمانده و ضریب تبیین (R2=0.86) بخش اعظم تغییرات عملکرد دانه لاینهای اوپک مربوط به این 5 صفت بود. همچنین عملکرد تست کراسها از اثرات مستقیم و غیر مستقیم سه صفت طول بلال، قطر بلال و تعداد دانه در ردیف تشکیل یافت. با توجه به اثرات باقیمانده و ضریب تبیین (R2=0.76) بخش اعظم عملکرد دانه تست کراسها با این سه صفت توجیه گردید. بطور کلی طول بلال، تعداد دانه در ردیف و قطر بلال را می توان از اجزای اصلی عملکرد دانه در ذرتهای اوپک – 2 به شمار آورد.