ارزیابی اثر کودهای شیمیایی، ورمی کمپوست و باکتری های محرک رشد بر عملکرد کمی و کیفی و کارایی مصرف نور در زعفران

به منظور بررسی آثار کودهای شیمیایی، ورمی کمپوست و باکتری های محرک رشد بر عملکرد کمی، کیفی و کارایی مصرف نور در زعفران،آزمایشی در سال زراعی1393-1392در مزرعه پژوهشی زعفران دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول کود شیمیایی نیتروژن (اوره) در 3 سطح صفر، 50 و 100درصد مقدار توصیه کودی براساس آزمون خاک و عامل دوم: انواع مختلف کود غیر شیمیایی در 4 سطح شاهد، ورمی کمپوست (10 تن در هکتار)، کود زیستی حاوی باکتری های سودوموناس و باسیلوس(PGPR) و تلفیق PGPR و ورمی کمپوست بود.لازم به ذکر است که تیمارها به مدت 4 سال بر گیاه زعفران اعمال شدند و این مطالعه در سال چهارم انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل کود نیتروژن و غیر شیمیایی بر اکثر صفات فیزیولوژیک رشد، صفت اکولوژی (کارایی مصرف تشعشع) و صفات رنگیزه های فتوسنتزی معنی دار شد. اما هیچ یک از تیمارهای کودی و اثر متقابل آن ها بر میزان ماده موثره کلاله، تعداد گل، وزن تر گلبرگ، وزن تر کلاله و.وزن تر گل معنی دار نگردید. مقایسه میانگین اثر متقابل نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل b در تیمار های 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 611) و (mg/ml 569) مربوط به کود نیتروژن همراه با تیمارهای ورمی کمپوست، کود زیستی به دست آمد. همچنین بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمارهای 50 و 100 درصد به ترتیب (mg/ml 1367) و (mg/ml 1301) مربوط به کود نیتروژن همراه با کود زیستی می باشد. نتایج حاصل از اندازه گیری ماده خشک کل بیانگر آن بود که استفاده از کود ورمی کمپوست در هر 3 سطح کود شیمیایی نیتروژن تقریبا در هر نوبت اندازه گیری باعث افزایش میزان ماده خشک شد. بیشترین میزان کارایی مصرف تشعشع (027/1 گرم بر مگا ژول) مربوط به تیمار ورمی کمپوست به همراه 100 درصد کود نیتروژن بود که با بیشتر تیمار های دیگر اختلاف معنی داری نداشت. به طورکلی می توان بیان کرد که تیمار کودهای غیرشیمیایی (ورمی کمپوست) به همراه 100 درصد کود نیتروژن به مراتب شرایط مناسب تری را برای بهبود رشد و افزایش کارایی مصرف تشعشع در زعفران فراهم می کند.