اثرات زیرکشندگی حشره کش تیوسیکلام بر فراسنجه های زیستی مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) در شرایط آزمایشگاهی

مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae Blanchard ، از مهم ترین آفات سبزی های گلخانه ای و فضای باز، محسوب می شود. با توجه به توصیه کاربرد حشره کش تیوسیکلام جهت مدیریت آفت مزبور، در پژوهش حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی(5/131:LC30، 1/87:LC20، 15/49:LC10 میلی گرم ماده موثره بر لیتر) حشره کش تیوسیکلام (اویسکت®SP50%) روی فراسنجه های زیستی این آفت در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش مورد استفاده در انجام آزمایش ها غوطه وری صفحه های برگی حاوی لارو مگس در ترکیب آفت کش بود. تجزیه داده ها با استفاده از تیوری جدول زندگی دو جنسی ویژه سن-مرحله رشدی انجام شد. نتایج نشان داد که، طول عمر مگس های بالغ بصورت معنی داری تحت تاثیر غلظت های زیرکشنده حشره کش کاهش یافت. باروری نیز بطور معنی داری تحت تاثیر غلظت های مورد مطالعه قرار گرفت و کمترین میزان این فراسنجه (23/34 تخم) در غلظت LC30 ثبت شد. به علاوه غلظت های زیرکشنده مورد مطالعه مقادیر نرخ خالص تولیدمثل (R0) را در مقایسه با شاهد کاهش دادند (01/78:شاهدو 58/11:LC30،6/33:LC20،76/63:LC10 نتاج/ فرد). سایر فراسنجه ها مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) نیز به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر شدند. بیشترین مقادیر این فراسنجه ها در شاهد ثبت شد(به ترتیب 19/0و 21/1 بر روز). کاهش نرخ رشد در تیمارهای مختلف زیرکشنده، افزایش طول مدت یک نسل (T) را دربر داشت بطوریکه کمترین آن در شاهد 49/22 روز و بیشترین در LC30 با 25/26 روز ثبت شد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر این است که حشره کش تیوسیکلام پتانسیل خوبی در کنترل مگس مینوز در غلظت های کشنده و زیرکشنده دارد. ضرورت توجه به اثرات زیرکشندگی حشره کش ها در ارزیابی اثرات کلی آفت کش ها بر آفات و دشمنان طبیعی آنها را آشکار می کند.