تحلیل و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و افزونه QGIS MOLUSCE در شهرستان سیاهکل

کمی سازی پویایی تغییر کاربری اراضی در مقابله با چالش های محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی مانند تغییرات اقلیمی سال های اخیر، حیاتی است. در این مطالعه تغییرات کاربری اراضی شهرستان سیاهکل در استان گیلان در سال های 1380 و 1401 و پیش بینی تغییر در سال 1422 بررسی شد. داده های چندزمانی لندست 7- ETM+و لندست 8-OLI مربوط به سال های 1380 و 1401 تجزیه و تحلیل شد. برای استخراج داده های کاربری اراضی، طبقه بندی رقومی پیکسل مبنا با استفاده از الگوریتم ISODATA با شاخص کاپای بالای 97/0 برای تصاویر لندست اعمال شد. علاوه بر این، افزونه MOLUSCE در نرم افزار QGIS برای مدل سازی تغییر کاربری اراضی در سال های 1401-1380، تولید ماتریس احتمال انتقال و شناسایی آینده کاربری اراضی برای سال 1422 با استفاده از شبیه سازی اتوماتای سلولی بکار گرفته شد. طی سال های 1401-1380، نتایج نشان داد که سطوح تحت پوشش مناطق کشاورزی، اراضی لخت، اراضی ساخته شده، جنگل کاری، درختچه زار و اراضی جنگلی با نرخ رشد به ترتیب حدود 31، 39، 67، 88، 20 و 5 درصد، افزایش یافته است. سطح تحت پوشش جنگل، علف زار و نواحی آبی به ترتیب حدود 22، 16 و 18 درصد کاهش یافته است. چمن زارهای کوهستانی تغییر قابل توجهی نداشت. از نظر کاربری اراضی پیش بینی شده نیز نتیجه نشان دهنده نوسانات تغییر کاربری اراضی، به ویژه برای اراضی ساخته شده است که در طول زمان افزایش ثابتی را نشان می دهد. شواهدی از گسترش جنگل کاری ها مشاهده شد، اما کاهش مداوم جنگل های طبیعی می تواند تاثیر منفی بر محیط طبیعی و الگوهای سیمای سرزمین منطقه ای داشته باشد. در نتیجه گیری کلی، نتایج پایش و مدل سازی تغییرات کاربری اراضی می تواند به عنوان هشداری برای مدیران، سیاست گزاران و برنامه ریزان تلقی شود. هم چنین توصیه می شود از داده های بیش تری برای تجزیه و تحلیل آثار تغییرات کاربری اراضی بر الگوهای سیمای سرزمین در مطالعات آینده استفاده شود.