بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی برگ گیاه افدرا پاکیکلادا در موش های صحرایی نر تیمار شده با سیکلوفسفامید: یک مطالعه تجربی

 سیکلوفسفامید با وجود کاربردهای بالینی متعدد در درمان انواع بدخیمی‌ها و اختلالات خودایمنی می تواند اثرات مضری بر روی بافت های بدن به ویژه اندام تناسلی داشته باشد. مهمترین عوارض جانبی سیکلوفسفامید تغییر عملکرد دستگاه تناسلی و ناباروری است.

 این مطالعه به منظور تعیین تاثیر عصاره هیدروالکلی افدرا بر بافت بیضه و محور هیپوفیز-گناد در موش‌های صحرایی نر تحت درمان با سیکلوفسفامید انجام شد.

 در این مطالعه تجربی، 48 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به شش گروه هشت تایی کنترل، شم، دریافت‌کننده سیکلوفسفامید و دریافت‌کننده سیکلوفسفامید همراه با عصاره هیدروالکلی افدرا (250، 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم) با گاواژ تقسیم شدند. در روز بیست و نهم، حیوانات وزن شدند، نمونه خون از قلب جمع‌آوری و غلظت سرمی هورمون لوتیینیزه کننده (LH)، هورمون محرک فولیکولی (FSH) و تستوسترون اندازه گیری شد. علاوه بر تهیه نمونه بافتی از بافت بیضه، تعداد سلول ها نیز تعیین شد.

 در حالی که سیکلوفسفامید میانگین غلظت سرمی FSH، LH و تستوسترون را کاهش داد (05/0 > p)، استفاده از عصاره هیدروالکلی افدرا میزان آنها را تغییر داده و به سطح گروه کنترل رساند. هورمون گنادوتروپین سرم در تمام گروه های دریافت کننده افدرا نسبت به گروه کنترل و سیکلوفسفامید به طور معنی داری افزایش یافت. در مقایسه با شاهد، کاهش معنی‌داری در میانگین غلظت سرمی TAC و GSH-PX در گروه‌های سیکلوفسفامید مشاهده شد. عصاره هیدروالکلی افدرا (همه دوزها) به طور قابل توجهی غلظت آنها را در مقایسه با گروه سیکلوفسفامید افزایش داد (05/0 > p)، کاهش معنی‌دار TOS و MDA سرم در گروه‌های سیکلوفسفامید دریافت کننده افدرا مشاهده شد (05/0 > p)، اگرچه نقش سیکلوفسفامید بر تعداد اسپرماتوگونی (2/5 ± 5/57 در گروه سیکلوفسفامید، 0/6 ± 1/67 در گروه کنترل)، با دوزهای بالاتر عصاره هیدروالکلی افدرا تاثیر معنی داری را نشان نداد اما بر تعداد سلول های اسپرماتوسیت و اسپرماتید تاثیر گذاشت.

 عصاره هیدروالکلی افدرا با توجه به ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی، اثرات سیکلوفسفامید را بر پارامترهای مرتبط با باروری در موش‌های صحرایی کاهش می‌دهد.