پیش بینی مناسب ترین مناطق برای کاربری های جنگل داری، مرتع و کشاورزی با روش ارزیابی چندمعیاره (MCE)

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

در چند دهه اخیر تغییر اکثر کاربری ها بدون در نظر گرفتن قابلیت ها و محدودیت های محیط زیستی، مشکلات بسیاری مانند تخریب خاک و آلودگی اکوسیستم های آبی را به دنبال داشته است؛ بنابراین، ضرورت پژوهش حاضر، بررسی چگونگی کاهش آثار تغییرات کاربری اراضی احتمالی آینده در حوزه آبخیز گرگانرود با بررسی توانایی بالقوه اراضی به عنوان راهکاری برای حفاظت از منابع طبیعی است. این پژوهش شامل دو مرحله کلی است. ابتدا نقشه های کاربری اراضی در دوره مورد مطالعه (1990 تا 2020) و دوره آتی (2040) با استفاده از مدل سازی تغییر سرزمین (LCM) تولید شد (سناریوی اول). سپس با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش ارزیابی چندمعیاره (ترکیب خطی وزنی)، پتانسیل بوم شناختی مناطق برای تغییرات احتمالی آتی حوزه آبخیز گرگانرود تعیین و سپس مناسب ترین مناطق جنگلی، مرتعی و کشاورزی انتخاب شدند و این مناطق به نقشه کاربری سال 2020 افزوده شدند و نقشه کاربری اراضی 2040 تولید شد (سناریوی دوم). به طور کلی نتایج، روند کاهش مستمر پوشش جنگلی و اراضی مرتعی را نشان می دهد؛ به طوری که طی دوره مورد مطالعه (1990 تا 2020)، کاربری های جنگل و مرتع به ترتیب در حدود 279/53 و 413 کیلومترمربع تغییر کاهشی و کاربری کشاورزی و مسکونی به ترتیب به میزان 543 و 133/81 کیلومترمربع تغییر افزایشی در حوزه آبخیز گرگانرود داشته است. جنگل زدایی (279/53 کیلومترمربع)، کاهش اراضی مرتعی (413 کیلومترمربع)، افزایش اراضی کشاورزی (543 کیلومترمربع) و توسعه مناطق مسکونی (133/81 کیلومترمربع) رخ داده است. در بخش دوم نتایج، بر اساس نقشه پیش بینی شده کاربری اراضی در سناریوی اول، برای سال 2040 مساحت کاربرهای جنگل، کشاورزی و مرتع به 1364/98، 2396/09 و 3481/18 کیلومترمربع خواهد رسید. این در حالی است که در نقشه کاربری اراضی تولید شده 2040 بر اساس سناریوی دوم، مساحت کاربرهای جنگل، کشاورزی و مرتع به 1427/54، 2258/55 و 3567/49 کیلومترمربع خواهد رسید. در انتها پیشنهاد می شود در مناطقی که تغییر پوشش زمین در آن ها پیش بینی شد، با در نظر گرفتن شرایط آمایش سرزمین (سناریوی دوم) اقدام های پیش گیرانه و حفاظتی تعیین و انجام شود.

زبان:
فارسی
صفحات:
135 تا 149
لینک کوتاه:
magiran.com/p2562608 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!