اولین گزارش از وقوع ویروس پالامپور پیچیدگی برگ گوجه فرنگی از مزارع هندوانه شمال استان خوزستان

ویروس پالامپور پیچیدگی برگ گوجه فرنگی (Tomato leaf curl Palampur virus, ToLCPMV) یک  Begomovirus جدید با ژنوم دوبخشی از خانواده Geminiviridaeو تنها ناقل آن Bemisia tabaci می باشد. این ویروس اولین بار در سال 2008 از روی گوجه فرنگی در نواحی نیمه گرمسیری هند و سپس از پاکستان، عمان و عراق گزارش شد. به منظور شناسایی ToLCPMV در سال 1400، حدود 80 نمونه هندوانه دارای علایم ویروسی از مزارع شمال استان خوزستان (دزفول، شوش و اندیمشک) جمع آوری شد. آزمون PCR به کمک آغازگر دژنره Begomovirus (PCRv181/Bc) انجام و قطعه 550 جفت بازی مربوط به ژن Pre-coat protein روی DNA-A در نمونه های آلوده تکثیر شد. مقایسه توالی نوکلیوتیدی این ناحیه در NCBI، حضور ToLCPMV را در مناطق مورد مطالعه تایید کرد. آزمون PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی گونه، توانست بخشی از DNA-B (ژن پروتیین حرکتی و ناحیه بین ژنی) را در 61 نمونه هندوانه تکثیر کند. ترادف های نوکلیوتیدی تعیین شده به ترتیب و به طور میانگین 67/96-03/90 و 28/97-43/91 درصد تشابه نوکلیوتیدی و اسیدآمینه ای را با دیگر توالی های موجود در NCBI نشان دادند. هر سه جدایه استان خوزستان بیشترین و کمترین شباهت را به جدایه های شهر جیرفت استان کرمان و جدایه های هند و پاکستان نشان دادند. ToLCPMV تاکنون از استان های هرمزگان، کرمان، فارس، یزد و خراسان رضوی از روی گوجه فرنگی، انواع کدو، خیار، خربزه و لوبیا و نیز از روی یک نمونه هندوانه در شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان گزارش شده بود. در پژوهش حاضر، پراکنش و میزان خسارت ToLCPMV در برخی مناطق مانند اندیمشک بسیار زیاد بود. این اولین گزارش از وقوع گسترده ToLCPMV در مزارع هندوانه استان خوزستان می باشد.