بررسی اثرات کیتوزان بر عملکرد رشد، وضعیت آنتی اکسیدانی و برخی فراسنجه های خونی و بیوشیمیایی جوجه های گوشتی

کیتوزان یکی از مشتقات پوسته کیتینی سخت پوستان دریایی و پلیمری از گلوکزآمین است که از استیل زدایی کیتین به دست می آید. فعالیت های بیولوژیک کیتوزان مثل اثرات کاهش کلسترول و نیز تاثیرات ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی آن در برخی از گونه ها شناخته شده است. بنابراین هدف از اجرای این آزمایش برای بررسی اثرات کیتوزان بر وضعیت آنتی اکسیدانی و برخی از فراسنجه های بیوشیمیایی در جوجه های گوشتی بود. برای این منظور، تعداد 400 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس 308، در قالب یک طرح کاملا تصادفی به چهار تیمار، پنج تکرار و 20 جوجه برای هر تکرار اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل 1) جیره پایه و تیمارهای  2 و 3  4) به ترتیب سطوح 0/5 ،1 و 2 گرم کیتوزان بر کیلوگرم خوراک جیره پایه بودند. فراسنجه های خونی و بیوشیمیایی اندازه گیری شده شامل تعداد گلبول قرمز، تعداد گلبول سفید، مقدار هموگلوبین، درصد هماتوکریت، درصد مونوسیت، هتروفیل و لنفوسیت، تری   گلیسیرید و کلسترول خون، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شامل گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز، سطوح پلاسمایی آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز اندازه گیری شدند. فراسنجه های عملکرد رشد نیز شامل افزایش وزن حاصله، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل خوراک برای کل دوره آزمایشی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که سطوح مختلف کیتوزان به طور معنی داری سبب بهبود شاخص های آنتی اکسیدانی شدند به طوری که سبب افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز) شد. علاوه بر این کیتوزان به طور معنی داری سبب کاهش سطح پلاسمایی آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز پلاسمای پرندگان شد. فراسنجه های عملکرد رشد و سایر فراسنجه های خونی به جز تعداد گلبول های سفید خون به طور معنی داری تحت تاثیر سطوح مختلف کیتوزان قرار نگرفت. استفاده از کیتوزان سبب بهبود قابل ملاحظه شاخص های آنتی اکسیدانی (افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و کاهش هم زمان سطح آنزیم های کبدی) در جوجه های گوشتی شد. بنابراین استفاده از سطوح پیشنهادی کیتوزان در این طرح برای بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی در جوجه های گوشتی در شرایط تنش اکسیداتیو توصیه می شود.