مسئولیت های فرادانشگاهی اعضای هیات علمی در بستر دانشگاه کلاس جهانی: معرفی مفهوم برونگرایی علمی

دنیای معاصر در حال تغییرات روزافزون است و آموزش عالی و دانشگاه ها نیز بی تاثیر از این تحولات نیستند؛ نقش دانشگاه ها و به تبع آن نقش اعضای هیات علمی متناسب با تحولات دنیای معاصر در حال تغییر است. یکی از رویکردهای نوظهور در آموزش عالی، دانشگاه کلاس جهانی است. در این عرصه، اعضای هیات علمی با کیفیت عاملی کلیدی و مهم جهت دستیابی به دانشگاه کلاس جهانی محسوب می شوند. لذا شناسایی نقش های جدید اعضای هیات علمی در بسترهای نوظهور دانشگاهی اهمیت می یابد. پژوهش حاضر به منظور پوشش دادن این خلاء علمی انجام شده است.

این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از ماهیت داده ها، پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون است. جامعه پژوهش، منابع مرتبط با دانشگاه کلاس جهانی و به ویژه شایستگی های اعضای هیات علمی در دانشگاه کلاس جهانی بود. پس از بررسی منابع استخراج شده از پایگاه های داده، 57 منبع به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری و تحلیل مضمون استفاده شد و به منظور اعتباریخشی داده ها، از روش کینگ و هاروکس استفاده شد.

پس از تحلیل داده ها، در مجموع 32 مضمون پایه و 5 مضمون سازمان دهنده شناسایی شدند و از این رهگذر مضمون فراگیر «برونگرایی علمی» شکل گرفت. نتایج نشان داد که می توان مبتنی بر نقش و مسیولیت های فرادانشگاهی اعضای هیات علمی در بستر دانشگاه کلاس جهانی، شایستگی های اعضای هیات علمی در این عرصه را در غالب پنج مضمون سازمان دهنده «اثرگذاری علمی»، «تعاملات فرادانشگاهی» و «مسیولیت های اجتماعی»، «شهروندی جهانی» و «هوش فرهنگی» خلاصه نمود. بر این اساس مضمون فراگیر «برونگرایی علمی» شناسایی شد که پیشنهاد می شود مورد توجه اعضای هیات علمی و سیاستگذاران آموزش عالی قرار گیرد.