بررسی روند افتراقات فضایی-مکانی انواع وندالیسم در جغرافیای اسکان غیررسمی شهر زنجان با استفاده از GIS موردمطالعه: محله های سایان و ،بیسیم

معضل «وندالیسم»، تخریب عمدی اموال عمومی یا خصوصی و نوعی بیماری در قرن حاضر قلمداد می شود. این کنش، زاده عوامل متفاوتی بوده که در ساختارهای فضایی، بروز یافته است. وندالیسم در ساختارهای اسکان غیررسمی به وضوح به چشم می خورد که تحت تاثیر عوامل حاکم، در این مناطق ایجادشده است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل و محرکه های موثر بر افتراقات فضایی وندالیسم در جغرافیای اسکان غیررسمی سایان و بیسیم است.

این پژوهش، در چارچوب پژوهش های توصیفی-تحلیلی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش، شهر زنجان و نمونه های آماری محله های بیسیم و سایان است. مختصات دکارتی نمودهای وندالیسمی محله ها به صورت تمام شماری ثبت شده است. سپس به صورت فایل «اکسل» در نرم افزار «اس پی اس اس» برای تحلیل های آمار توصیفی و جداول فراوانی و در نرم افزار «جی آی اس» برای تحلیل های زمین مرجع و نمایش مکانی نمودهای وندال فراخوانی شده است. به منظور تحلیل پراکنش فضایی از آزمون های «کرنل» به منظور تخمین تراکم وندالیسم، آزمون «کیریجینگ» به منظور پیش بینی ریسک رخداد وندالیسم در نواحی مجاور رویدادها و شاخص نزدیک ترین همسایگی برای بررسی واگرایی یا همگرایی نمودهای وندالیسم استفاده شده است.

یافته ها نشان می دهند، عمده نمودهای وندالیستی محله های سایان و بیسیم، معادل (50) درصد از نوع وندالیسم مخرب، منطبق بر کاربری مسکونی بوده است که بافت فرسوده هستند. عدم نظارت قانون در نواحی اسکان غیررسمی خصوصا در کاربری های مخروبه و بایر موجب شده (18) درصد از وندالیسم محل سایان متوجه این کاربری شود و بخشی هایی از بیسیم نیز در زمره کاربری رهاشده اعم از گورستان، زمین های بایر که به نوبه خود درصدی از انواع وندالیسم را در خود جای داده اند.

نتایج حاکی از آن است که فضای جغرافیایی می تواند نقش تقویت کننده ای بر مولفه های موثر بر وندالیسم در ساختارهای فضایی داشته باشد. بدین صورت، جغرافیا شرایط سهولت برای رخداد وندالیسم را ایجاد می کند. بافت های فرسوده و مخروبه شهر، زمین های بایر و مختصات بدون نظارت قانون و... عوامل زمینه ساز رخدادهای وندالیستی است.