نظریه تقدم دیوان بین المللی دادگستری به عنوان دادگاه جهانی بر شورای امنیت در حل وفصل اختلافات بین المللی

شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان مسیول اولیه و اصلی حفظ صلح و امنیت بین المللی و دیوان بین المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی سازمان ملل متحد نقش مهمی در حل وفصل اختلاف بین المللی دارند. در عین حال هر رو این نهادها جزء ارکان ملل متحد محسوب می شوند که حدود و نحوه مناسبات آنها با یکدیگر در حل و فصل اختلافات موثر است. بر این مبناء در این مقاله به بررسی این امر می پردازیم که شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری چه نقش و جایگاهی در حل و فصل اختلافات بین المللی دارند؟ و مناسبات این دو نهاد در حل و فصل اختلافات به چه صورت می باشد؟

این مقاله به شیوه تحلیلی- توصیفی نگارش یافته است.

در خصوص مناسبات شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل اختلافات بین المللی می توان چهار حالت را مورد بررسی قرار داد که شامل نظارت قضایی دیوان بر شورای امنیت، صلاحیت همزمان شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری در رسیدگی به اختلافات بین المللی، تاثیر قطعنامه های شورای امنیت بر احکام دیوان بین المللی دادگستری و شورای امنیت به عنوان ضمانت اجرای آراء دیوان بین المللی دادگستری می باشد. همچنین باید گفت که دیوان و شورای امنیت هیچ یک بر دیگری برتری ندارند و مراجعه به شورا برای اجرای رای دیوان یا تقاضای نظر مشورتی از دیوان توسط شورای امنیت ملاک برتری هیچ یک بر دیگری نیست. به علاوه اما با توجه به اینکه شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری ارکان سازمان ملل متحد می باشند لذا نمی توانند در تصمیمات خود اصول و اهداف سازمان را نادیده بگیرند و در مواردی نیز تصمیمات دیوان بر مبنای قطعنامه های شورای امنیت می تواند موجب تحکیم موضع سازمان ملل متحد در خصوص موضوع باشد.