بررسی صفات فیتوشیمیایی و روش های بهبود جوانه زنی بذر در جمعیت های گیاه دارویی کبر (Capparis spinosa L.) بومی ایران

گیاه دارویی کبر (Capparis spinosa) مصارف دارویی،خوراکی، و صنعتی داشته و از زمان های بسیار دور جهت درمان بیماری های کلیوی، طحال، کبد، فلج، نقرس، و روماتیسم استفاده می شده است. خواب ناشی از پوسته سخت بذر از جمله مشکلات جوانه زنی بذر در این گیاه می باشد، به منظور ارزیابی روش‏های بهبود جوانه زنی و بررسی ویژگی‏های فیتوشیمیایی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. در این آزمایش، جهت بهبود جوانه‏زنی، بذور چهار جمعیت (تهران، تربت جام، فیروزآباد، و برازجان) و شش تیمار بذری (شاهد، فراصوت، پتاسیم نیترات، جیبرلیک اسید، سرمادهی، و خراش دهی) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، خصوصیات فیتوشیمیایی جمعیت‏های ذکر شده مقایسه شد. نتایج بررسی صفات فیتوشیمیایی نشان داد که جمعیت تربت جام بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را با IC50 برابر با 4/26 داشت. بیشترین میزان فنل کل برابر 03/227 میلی گرم معادل گالیک اسید بر گرم عصاره خشک و فلاونویید کل برابر با 54/71 میلی گرم کویرستین بر گرم عصاره خشک از جمعیت تهران به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه‏زنی با 62 درصد و بیشترین سرعت جوانه‏زنی با 5/3 درصد در روز در تیمار جمعیت فیروزآباد در شرایط خراش‏دهی مشاهد شد. علاوه بر این، نتایج این پژوهش نشان داد که در جمعیت تهران، تربت جام، فیروزآباد، و برازجان به ترتیب 55/6، 25/7، 44/3، و 25/11 برابر نسبت به شاهد افزایش درصد جوانه‏زنی نشان داد. با توجه به نتایج این تحقیق، جهت افزایش میزان جوانه‏زنی گیاه دارویی با ارزش کبر، استفاده از خراش‏دهی توصیه می‏گردد.