تهیه نقشه تغییرات مکانی ضریب رواناب در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی در آبخیز محمدآباد کتول استان گلستان

تعیین ضریب رواناب به صورت توزیعی می تواند در شناسایی مناطق همگن و مولد رواناب مورد استفاده واقع گردد و با این روش، موقعیت واحدهای همگن و مشابه از نظر رفتار هیدرولوژیک در آبخیز مشخص و ترسیم می گردد. هدف تحقیق حاضر، تهیه نقشه توان سیل خیزی و تولید رواناب سطحی با دو روش جدول ترکیبی و روش سرویس حفاظت خاک (SCS) در حوضه محمدآباد کتول در استان گلستان است. بر این اساس اطلاعات لازم برای تعیین ضریب رواناب شامل نقشه کاربری اراضی، شیب و بافت خاک تهیه شد و سپس مقادیر ضریب رواناب با استفاده از جدول سه ترکیبی در آبخیز مطالعاتی تعیین شد. هم چنین با رقومی نمودن لایه های مورد نیاز، نقشه شماره منحنی منطقه مورد مطالعه استخراج شد و بر اساس اطلاعات بارش حداکثر 24 ساعته، با استفاده از رابطه SCS، ارتفاع رواناب و مقدار ضریب رواناب مشخص شد. در ادامه نتایج روش جدول ترکیبی و روش SCS در برآورد مقدار و توزیع مکانی ضریب رواناب مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در روش جدول ترکیبی، ضریب رواناب به میزان 39 درصد به دست آمده است. حداکثر ضریب رواناب بالقوه در حوضه 55/0 مربوط به مناطق پرشیب و کاربری های کشاورزی حوضه و حداقل مقدار آن 13/0 برآورد شد. بر اساس نتایج، روش توزیعی توانایی نمایش تغییرات مکانی ضریب رواناب را دارد و مقدار متوسط ضریب رواناب در روش توزیعی برابر 39/0 و در روش SCS با دوره بازگشت 50 ساله 29/0 بوده است. در مجموع می توان نتیجه گرفت که دو روش مورد استفاده، دارای تفاوت قابل ملاحظه ای در برآورد ضریب رواناب در مقایسه با مقادیر مشاهداتی نیستند.