ارزیابی ثبات ژنتیکی در گیاهان کشت بافتی مشتق از درخت خرما با استفاده از نشانگرهای SSR

نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) گیاهی تک لپه، دیپلویید و چندساله با عمر طولانی است که از اهمیت اقتصادی بالایی در ایران برخوردار است. جنین زایی غیرجنسی یکی از روش های موفق برای تکثیر انبوه در ارقام تجاری نخل خرما و ابزاری امیدوارکننده جهت تکثیر توده ای رقم های برتر در سطح وسیع محسوب می شود. روش کشت بافت در خرما، از جمله جنین زایی غیرجنسی می تواند منجر به تغییرات سوماکلونال که ناشی از تنوع ژنتیکی و اپی ژنتیکی است، شود. عدم ثبات ژنتیکی در گیاهان مشتق شده از کشت بافت منجر به عدم تمایل باغبان های خرما به استفاده از این نوع گیاهان کشت بافتی می شود. در این تحقیق، پایداری ژنتیکی 180 گیاه کشت بافتی حاصل از جنین زایی غیرجنسی در رقم خرما Medjool به همراه گیاه مادری Medjool با استفاده از 24 جفت آغازگر SSR بررسی شد. از شش رقم خرمای شاهد کبکاب، پیارم، استعمران، دیری، زاهدی و برحی جهت غربال آغازگرهای SSR چندشکل استفاده گردید. در بررسی نتایج هیچ یک از آغازگرها نتوانستند تفاوتی بین نهال های حاصل از کشت بافت و گیاه مادری نشان دهند. نتایج این مطالعه نشان داد که گیاهان خرما تکثیر شده با روش کشت بافت از نظر ژنتیکی مشابه گیاه مادری مجول بودند. بنابراین، جنین زایی غیرجنسی به عنوان روش سریع و ارزان برای تکثیر نخل خرما رقم Medjool برای تولید نهال توصیه می شود.