تاثیر برنامه فعالیت بدنی اوقات فراغت بر فعالیت های روزمره زندگی و امید در مردان سالمند

یکی از عوارض و مشکلات متعددی که سالمندان به سبب فرآیند سالمندی تجربه میکنند، وابستگی در فعالیت های روزمره زندگی؛ همچنین کاهش حس امید به علل مختلف نظیر بازنشستگی، تنهایی، انزوا و کاهش مشارکت های فردی و اجتماعی می باشد. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر اجرای یک برنامه فعالیتی اوقات فراغت بر فعالیت های روزمره زندگی و امید مردان سالمندان خواهد بود.

روش کار (خلاصه):

 این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شده است که بر روی 60 سالمند در دو گروه آزمون و کنترل در سال 1402 انجام شد. انتخاب واحدهای پژوهش به صورت تصادفی از دو مرکز بهداشتی (شهید صفاری و مرکز آب و برق) شهر مشهد که حایز معیارهای ورود به مطالعه بودند و سلامت شرکت کنندگان هم برای شرکت در مداخله به تایید گروه پزشک مرکز بهداشت رسید، انجام شد.  بدین منظور ابتدا قبل از شروع مداخله پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، استقلال در انجام فعالیت های روزمره بارتل و  امید اشنایدر از نمونه ها یه صورت حضوری و از طریق مصاحبه تکمیل شد. سپس فعالیت های گروهی اوقات فراغت به صورت 8 جلسه، یک نویت در هفته (8 هفته) در سه گروه 10نفره مجزا (برای سهولت در انجام مداخلات)، و هر جلسه به مدت حداقل 45 دقیقه به صورت گروهی برای گروه مداخله اجرا شد. آیتم های مداخله شامل پیاده روی به مدت نیم ساعت، تمرین تعادلی مختص سالمندان به مدت پانزده دقیقه، در پارک های منتخب انجام شد. گروه کنترل فعالیت های فیزیکی معمول انجام شده توسط خودشان و برنامه های احتمالی مرکز بهداشت ذیربط را دریافت کردند. دو هفته پس از اتمام مداخله در هر دو گروه پرسشنامه ها توسط فردی غیر از محقق تکمیل شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-V25 و آزمون های آماری مربوطه تجزیه و تحلیل و گزارش شد.

میانگین و انحراف معیار سن واحدهای پژوهش، در گروه مداخله 31/3±30/68 و در گروه کنترل 85/2 ±33/68 سال بود. متغیرهای دموگرافیک و اصلی پژوهش، در دو گروه مداخله و کنترل مقایسه و مورد آزمون قرار گرفت و دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک، میزان امید و میزان فعالیت های روزمره زندگی همگن بودند. در مرحله دو هفته پس از مداخله، میانگین و انحراف معیار نمره امید، در گروه مداخله 12/3±36/49 و در گروه کنترل 32/5±96/46 بود. آزمون t مستقل نشان داد که پس از مداخله، نمره امید در گروه مداخله به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (03/0=P). نمره میانگین فعالیت های روزمره زندگی در مرحله ی پس از مداخله در گروه مداخله 40/4±33/95 و در گروه کنترل 86/5±36/92 بود. آزمون t مستقل نشان داد که پس از مداخله، نمره فعالیت روزمره زندگی در گروه مداخله به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (031/0=P).

نتایج این مطالعه به طور کلی حاکی از آن است که فعالیت بدنی سالمندان در اوقات فراغت، میتواند نقش به سزایی در وضعیت فعالیت های روزمره زندگی و امید آنها داشته باشد؛ لذا به برنامه ریزان و مسیولین مربوطه توصیه میشود که زمینه افزایش امکانات را به جهت افزایش سطح استقلال عملکردی و امید سالمندان جامعه، فراهم بنمایند.