نقش مؤلفه های شورشدن خاک و کیفیت آب در تشدید روند بیابان زایی حوضه آبخیز مند

هر چند فرایند بیابان زایی متاثر از مولفه ای پرشماری در حوزه های طبیعی و انسانی است، لیکن با توجه شرایط خاص هر منطقه، ممکن است برخی از مولفه ها نقش تعیین کننده تری در تشدید آن داشته باشند. شورشدن خاک و آب از جمله همین مولفه ها هستند که در بسیاری از مناطق مبتلا به، در شمار یکی از فرایندهای مهم بیابان زایی محسوب می شوند. در این پژوهش، سعی شده است که برپایه روش های مرسوم، آن دسته از خاکهایی که در حوضه آبخیز مند، به طور مستقیم در معرض شورشدن هستند، مشخص شوند. برای این منظور با استفاده از اطلاعات موجود و برداشتهای صحرایی، از بین دو پیراسنجه بیشینه هدایت الکتریکی (میلی موس بر سانتیمتر) و یا بیشینه درصد سدیم تبادلی در 75 سانتیمتری بالایی خاک، یکی (با توجه به شرایط منطقه) به عنوان شاخص ارزیابی گسترش شوری در چهار طبقه (کلاس) شوری ناچیز، متوسط، شدید و خیلی شدید در نظر گرفته شده و نقشه وضعیت بیابان زایی از نظر گسترش شوری در مقیاس 1:250000 برای حوضه آبخیز مند تهیه گردید. نتایج نشان دادند که از کل سطح حوضه (4668663 هکتار)، وضعیت طبقات بیابان زایی از نظر شوری حدود 4.1 درصد خیلی شدید، 2.7 درصد شدید، 1.8 درصد متوسط، 2.5 درصد کم و بقیه فاقد شوری بودند. همچنین نقش آب به عنوان عامل آورنده شوری برای تعیین استعداد طبیعی بیابان زایی نیز بررسی شد. نتایج این قسمت حاکی است که میزان کیفیت آب در طول مسیر رودخانه های حوضه از شمال به جنوب و بعد از گنبد نمکی به شدت افت کرده و از نقاط (کلاس) C2S1 به C4S4 تغییر می کند.