تراکم، پراکنش فضایی و نمونه برداری دنباله ای شته سیاه باقلا، Aphis fabae، در مزرعه چغندر قند

شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli (Hemiptera: Aphididae) از آفات مهم مزارع چغندر در استان خوزستان می باشد. اطلاع از روش های نمونه برداری دقیق و مقرون به صرفه، در توسعه برنامه های مدیریت تلفیقی این آفت می تواند اهمیت اساسی داشته باشد. در این مطالعه، پراکنش فضایی این آفت در مزرعه ای تحقیقاتی به مساحت یک هکتار در شهرستان شوش مورد بررسی قرار گرفت و یک برنامه نمونه برداری دنباله ای با دقت ثابت برای تخمین جمعیت آن طراحی شد. نمونه برداری ها هر سه روز یکبار انجام شد و پراکنش فضایی جمعیت این شته روی بوته های چغندر قند با استفاده از دو مدل تیلور و آیواوو مورد ارزیابی قرار گرفت. نوع پراکنش فضایی این آفت روی بوته های چغندرقند تجمعی بود و شاخص تیلور با داده های جمعیت این شته روی بوته های چغندر قند برازش بهتری داشت. از این رو، مدل گرین برای توسعه برنامه نمونه برداری دنباله ای با دقت ثابت این شته استفاده شد. تعداد بهینه نمونه مورد نیاز بسته به تراکم آفت، از 99 تا 130 بوته در سطح دقت 1/0 و 16 تا 21 بوته در سطح دقت 25/0 متفاوت بود. ترسیم خطوط توقف نمونه برداری نشان داد که در سطوح دقت 25/0 و 1/0، نمونه برداری از جمعیت آفت باید به ترتیب تا زمان رسیدن تعداد تجمعی شته ها به 10 و 25 شته در بوته ادامه یابد.