تعیین اثربخشی فراشناخت درمانی بر نشخوار ذهنی، تنظیم هیجان و علائم روان تنی بیماران زن با تشخیص فشارخون بالا در بهداشت و درمان صنعت نفت شمال غرب

در افراد دارای فشارخون بالا ویژگی های روان شناختی متعددی قابل بحث است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی فراشناخت درمانی بر نشخوار ذهنی و تنظیم هیجان و علایم روان تنی بیماران زن با تشخیص فشارخون بالا در بهداشت و درمان صنعت نفت شمال غرب انجام شد.

روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری سه ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی زنان مبتلا به فشارخون بالا، مراجعه کننده به درمانگاه بهداشت و درمان صنعت نفت شمال غرب کشور در سال 1399 تشکیل دادند. از بین جامعه آماری، سی نفر داوطلب براساس ملاک های ورود وارد مطالعه شدند و به روش تصادفی در گروه آزمایش (پانزده نفر) و گروه گواه (پانزده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت ده جلسه مداخله فراشناخت درمانی را به صورت گروهی دریافت کرد؛ اما برای گروه گواه مداخله ای ارایه نشد. ابزارهای اندازه گیری متغیرها، مقیاس پاسخ های نشخواری (نولن-هوکسما و مارو، 1991) و مقیاس شکایات روان تنی (تاکاتا و ساکاتا، 2004) و مقیاس دشواری های تنظیم هیجانی (گراتز و رویمر، 2004) بود. داده ها با آزمون های مجذورخی، تی مستقل، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05 با نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد.

نتایج نشان داد، در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه، میانگین نمرات متغیرهای عدم پذیرش هیجان ها، فقدان آگاهی هیجانی، دسترسی محدود به راهبردهای هیجانی، علایم روان تنی و نشخوار ذهنی در مراحل پس آزمون و پیگیری به طور معناداری کمتر از پیش آزمون بود (0٫05>p)؛ اما بین میانگین نمرات مراحل پیگیری و پس آزمون تفاوت معناداری در متغیرهای مذکور مشاهده نشد که حاکی از تداوم اثربخشی مداخله در مرحله پیگیری بود (0٫05<p).

درمان فراشناختی ازطریق راهبردهایی چون تمرین ذهن آگاهی انفصالی، تمرین به تعویق انداختن نشخوار ذهنی، بررسی عقاید مثبت، ادامه دادن به چالش با عقاید مثبت و شناسایی عقاید منفی موجب کاهش دشواری در تنظیم هیجان و نشخوار فکری و علایم روان تنی می شود.