پیامدهای فعالیت های میسیونرهای آمریکایی در جامعه آسوری آذربایجان (1250-1344 ق./1834-1925 م.)

میسیونرهای آمریکایی در سال های1250-1344 ق./1834-1925 م. بیش از نیم قرن در ایران عصر قاجار حضور داشتند که طی این دوره فعالیت های گوناگونی در حوزه های مذهبی، آموزشی، فرهنگی و بهداشتی انجام دادند. با وجود اینکه مناطق مختلف به ویژه در غرب و شمال ایران، از جمله ایالات آذربایجان، کردستان، همدان، کرمانشاه و گیلان عرصه فعالیت ایشان بود؛ اما منطقه آذربایجان اولین و مهم ترین حوزه فعالیت میسیونرهای آمریکایی محسوب می شد. ایالت آذربایجان از دیرباز محل سکونت اقلیت های مختلف مسیحی همچون ارامنه، آسوریان و کلدانیان به شمار می رفت. مبلغان کاتولیک همچون کشیشان کرملیت از دوره صفویه در این منطقه فعالیت می کردند. میسیونرهای آمریکایی که بیشتر به دنبال احیای کلیسای نسطوری بودند، به ارایه خدمات آموزشی فرهنگی و بهداشتی در میان مسیحیان آذربایجان پرداختند. این مبلغان، از طریق حضور طولانی مدت و ارتباطات نزدیک، توانستند جامعه آسوری آذربایجان را تحت تاثیر خود قرار دهند. مقاله حاضر سعی دارد با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، فعالیت های میسیونرهای آمریکایی در جامعه آسوری آذربایجان و نیز نتایج آن ها را مورد بررسی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد جامعه آسوری آذربایجان در نتیجه اقدامات هییت تبلیغی آمریکا دست خوش تحولاتی شد. آسوریان در حالی توانستند جایگاه اجتماعی خود را بازیابند که انسجام سنتی جامعه شان دچار ازهم گسیختگی گردید. افزون آنکه تغییرات مذکور رویارویی آسوریان با هم وطنان مسلمان ایشان را در پی آورد.