بحران مشروعیت آیین وهابیت با نگاهی به کتاب «الساده الحنابله و اختلافهم مع السلفیه المعاصره فی العقیده و الفقه و التصوف»

دکتر مصطفی حمدو علیان الحنبلی اهل کشور اردن است. «نظره الإمام احمد بن حنبل لبعض المسایل الخلافیه بین الفرق الإسلامیه»، «إضاءات علی منهج الإمام احمد بن حنبل فی العقیده والدعوه» و «الساده الحنابله واختلافهم مع السلفیه المعاصره فی العقیده و الفقه و التصوف» از جمله آثار اوست. محمد بن عبدالوهاب و پیروان فکری وی برای فرار از بحران مشروعیت، خود را در زمره حنبلیان به حساب می‏آورند. دکتر علیان در کتاب «الساده الحنابله واختلافهم مع السلفیه المعاصره فی العقیده و الفقه و التصوف» به اختلافات جدی میان وهابیان و حنبلیان در مبانی و آراء در سه حوزه عقیده، فقه و تصوف پرداخته است و به این وسیله انتساب ایشان به حنابله را رد می‏کند. ابن تیمیه نزد وهابیان جایگاه برجسته‏ای دارد؛ این در حالی است که به اعتقاد مولف کتاب، ابن تیمیه انسانی عالم است که آراء‏اش برای دیگران حجت نیست؛ پس نباید نسبت به او و نظراتش تعصب داشت. نوشتار حاضر به معرفی این کتاب اختصاص دارد؛ اما نظر به حجم بالای مطالب کتاب، برخی از مسایل اختلافی میان وهابی‏ها و حنبلی‏ها مانند مشروعیت تقلید، تقلید در عقاید، یادگیری علم کلام، تکفیر مسلمانان، مبانی تفسیر صفات خبری، برگزاری مراسم مولد النبی -صلی الله علیه و آله- زیارت انبیاء و صالحان و توسل به ایشان مطرح می‏شود.