اثر تنش خشکی و کود نیتروژن بر رشد و عملکرد استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در سال دوم رشد

استویا گیاهی چند ساله با برگ های شیرین که حدود 300 بار شیرین تر از ساکارز (شکر) بوده و امروزه در نقاط زیادی در دنیا کشت می گردد. تنش خشکی و کمبود نیتروژن از مهم ترین تنش های محیطی محدودکننده تولید این گیاه بوده و اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاه و سایر فرآیند های متابولیکی دارد. ازاین رو، به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژن بر رشد و عملکرد استویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، در سال 1395 اجرا گردید. فاکتورها شامل تنش خشکی (بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) و کود نیتروژن (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) بودند. زمان آبیاری برای بدون تنش، تنش ملایم و شدید به ترتیب 50، 65 و 80 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده در خاک بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و میزان نیتروژن بر صفات زیست توده، ماده خشک برگ، ماده خشک ساقه، کلروفیل های a، b و کارتنویید ها، محتوای نسبی آب برگ، کارایی مصرف آب، قند های محلول، پرولین و آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز اثر معنی داری داشتند. بیشترین ماده خشک برگ در تیمار بدون تنش خشکی و مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در چین اول و چین دوم به ترتیب 20.4 و 17.1 گرم در بوته و کمترین مقدار ماده خشک برگ در تیمار تنش شدید و مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن در چین اول و دوم به ترتیب 6.81 و 5.86 گرم در بوته به دست آمد. به طورکلی نتایج نشان داد که تولید برگ استویا در شرایط آب و هوایی کرمانشاه با مصرف آب زیاد امکان پذیر بوده و در شرایط تنش خشکی در چین اول و چین دوم به ترتیب 66.6 و 66.3 درصد نسبت به شاهد کاهش نشان دادند.