ارزیابی تاثیر تنش قطع آبیاری بر میزان پروتئین و روغن دانه ژنوتیپ های بهاره کلزا

به منظور بررسی تحمل به تنش قطع آبیاری ژنوتیپ های کلزا، پژوهشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1400-1399 اجرا گردید. تیمار آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری (1. شاهد (بدون قطع آبیاری)، 2. قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی (کد فنولوژی 60) تا تشکیل 50 درصد خورجین (کد فنولوژی 75) و 3. قطع آبیاری در مرحله تشکیل خورجین تا برداشت (کد فنولوژی 99)) و عامل فرعی نیز شامل 10 ژنوتیپ (لانگ پاد، آرام، آر جی اس 003، جانکوم، سولار، هایولا 4815، مهتاب، جولیوس، آگامکس و سالا) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر متقابل تنش قطع آبیاری و ژنوتیپ بر کلیه ی صفات به جز عملکرد پروتیین دانه معنی دار بود. بیش ترین درصد روغن و عملکرد روغن دانه در شرایط نرمال و توسط ژنوتیپ های هایولا 4815، لانگپاد و سولار مشاهده شد. بیش ترین درصد روغن دانه در هر دو شرایط تنش اعمال شده به ژنوتیپ های هایولا 4815، لانگ پاد و مهتاب اختصاص یافت. در خصوص محتوای پروتیین دانه و میزان نیتروژن بیش ترین مقدار صفات ذکر شده در شرایط قطع آبیاری و ژنوتیپ های آرام، جانکوم، RGS003 و هایولا 4815 حاصل شد. به طور کلی در شرایط تنش قطع آبیاری، میزان پروتیین دانه افزایش یافت با این حال محتوای روغن به صورت کاهشی بود و همبستگی منفی و معنی داری در شرایط نرمال و تنش بین دو صفت مذکور مشاهده شد. ژنوتیپ های هایولا 4815، سولار و لاین لانگ پاد به دلیل بیش تر بودن مقادیر شاخص های MP، GMP، HM، STI و YI از نظر عملکرد روغن دانه، نسبت به سایر ژنوتیپ های مورد بررسی در شرایط تنش خشکی به عنوان تیمار برتر پیشنهاد شدند.