اثر تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک ژنوتیپهای گندم نان

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک تعداد 30 ژنوتیپ گندم در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو سطح آبیاری نرمال و تنش (به ترتیب با 70 و 130 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، روز تا مرحله رسیدگی، اندازه بذر در شرایط تنش و بدون تنش تفاوت معنی داری با هم داشتند. با توجه به نتایج، مشاهده می شود که ارقام کویر، پیشتاز و هیرمند کمترین کاهش عملکرد و ارقام نوید و کریم و الوند بیشترین کاهش عملکرد دانه را از میان کل ارقام نشان دادند از بررسی ضرایب همبستگی در هر دو شرایط صفات وزن سنبله اصلی، وزن کل سنبله ها، عملکرد بیولوژیک، بیشترین همبستگی مثبت و تاثیر را در افزایش عملکرد داشتند. نتایج تجزیه گرسیون و علیت نشان داد که به ترتیب صفات تعداد سنبله در بوته، شاخص برداشت و وزن کل سنبله ها بیشترین تاثیر را در عملکرد دانه در هر دو شرایط داشتند. تجزیه به عامل ها، نتایج همبستگی و تجزیه های علیت را تایید نمود. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های گندم را در 5 گروه مجزا با خصوصیات درون گروهی مشابه و بین گروهی غیرمشابه قرار داد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل می توان از این صفات به عنوان ملاک گزینش در جهت بهبود اجزای عملکرد در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.