مدل سازی مفهومی اخلاق در کسب وکار مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه

اصول اخلاقی به دلیل نقش مهم آن در زندگی فردی و اجتماعی، در همهی جوانب زندگی بشر از جمله کسب وکارها مورد توجه بوده است و از این رو، بسیاری از بزرگان و اندیشمندان دین اسلام به تبیین این مفهوم و الگوپردازی راجع به آن پرداخته اند. هدف اصلی این پژوهش، استخراج مدلی مفهومی برای اخلاق در کسب وکار برمبنای دیدگاه های حضرت علی (ع) است. این پژوهش با رویکرد کیفی بوده و به روش تحلیل مضمون انجام شده است. براساس یافته های پژوهش، اخلاق در کسب وکار سه مولفه «بینشی- ادراکی»، «فردی» و «حرفه ای» دارد؛ اخلاق بینشی- ادراکی نشان دهنده عمق توجه و اهمیت امام علی (ع) به اصول دین اسلام به عنوان سرمنشا اخلاق بوده و شامل «توحیدباوری»، «معادباوری» و «عدل باوری» است؛ اخلاق فردی که در آموزه های اسلام ریشه در خلقیات الهی دارد شامل «حسن خلق درونی»، «حسن خلق در ارتباط با دیگران»، «دوری از رذایل اخلاقی درونی» و «دوری از رذایل اخلاقی در ارتباط با دیگران» بوده و دو جنبه درونی/ بیرونی و فضیلت/ رذیلت دارد؛ اخلاق حرفه ای که ریشه های آن را می توان در اخلاق فردی دانست، شامل «اثربخشی متقابل همکاری»، «اخلاق سازمانی»، «اصول سرپرستی»، «حق الناس و عدالت سازمانی» و «مدیریت صحیح حرفه» است. از نتایج مهم پژوهش حاضر این است که معادباوری از دیدگاه حضرت علی (ع) اهمیت ویژه ای در اخلاق کسب وکار دارد.