رویکرد حمایتی حقوق ایران به بزه دیدگی اطفال و نوجوانان در فضای مجازی (با تاکید بر قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399)

رشد روزافزون و دگرگونی جرایم موجود در فضای مجازی و گستردگی پیامدهای منفی و مضر ناشی از آن ها موجب آسیب های جسمانی، روانی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی به اطفال و نوجوانان می گردد. از این رو لازم است علاوه بر قوانین و مقررات ماهوی و شکلی که به طور عام برای حمایت از تمامی بزه دیدگان وضع شده است، قوانین ویژه ای با توجه به شرایط و اوضاع و احوال خاص بزه دیدگان اطفال و نوجوان، برای حمایت از آنان وضع نمود. هدف نوشتار حاضر تحلیل نوآوری های مواد قانونی و امکان تسری آن ها به حوزه بزه دیدگی کودکان در فضای مجازی و کشف کاستی ها و ارایه پیشنهادها در این زمینه است.

تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به انجام رسیده است.

گرچه مقنن ایران تحت تاثیر آموزه های بزه دیده شناسی اطفال و نوجوانان و آگاهی از شرایط خاص آن ها با «قانون حمایت از اطفال و نوجوانان»، به حمایت هایی از قبیل تبیین وضعیت مخاطره آمیز طفل یا نوجوان، تشکیل دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان و وضع وظایفی برای نهادها و دستگاه هایی همچون سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی، سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، وزارت کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای حمایت از اطفال و نوجوانان و بهره مندی از مددکار اجتماعی بهزیستی پرداخته، لیکن از حمایت ویژه آن ها در فضای مجازی غافل مانده است.

نظام حقوق کیفری در دو سطح پیشگیری از بروز آسیب علیه اطفال و نوجوانان و حمایت از آن ها، نیازمند اتخاذ تدابیری در راستای حفاظت از کودکان در برابر تهدیدات ناشی از فضای مجازی است.