اخلاص؛ ابزاری برای وصول به سلامت معنوی از نگاه قرآن کریم

سلامت معنوی یکی از چهار بعد سلامت انسان است که به سبب حاکمیت بر ابعاد سلامت روانی، اجتماعی و جسمی، نقش مهمی در تامین سلامت انسان دارد. شناخت دقیق مولفه های آن نقش تعیین کننده ای در ارتقاء، بازیابی و تثبیت سلامت معنوی دارد. یکی از عوامل کلیدی در وصول به سلامت معنوی مفهوم بنیادین اخلاص است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سوالات زیر است: فرآیند اثرگذاری اخلاص بر سلامت معنوی چگونه است؟ ارتقاء و تقویت سلامت معنوی با محوریت اخلاص چه اثراتی در پی دارد؟

پژوهش حاضر با ابزار گردآوری اسنادی-کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی و سطح تحلیل معناشناسی ساختارگرا و تاکید بر روابط همنشینی به سرانجام رسیده است.

یافته های پژوهش حاکی از آن است که مکانیسم وصول به سلامت معنوی کامل با پالایش کننده «اخلاص» به ترتیب و نظم طولی عبارت از عبودیت، داشتن قدرت و بصیرت، تمرکز ویژه بر معاد، خالص شدن برای خداوند و در نهایت به مقام «المصطفین الاخیار» رسیدن است. بر پایه این یافته ها، مکانیسم تبدیل نفاق به ایمان ابتدایی با پالایش کننده اخلاص عبارت است از توبه، اصلاح عمل، تمسک به خداوند، خلوص دین برای خداوند و در نهایت ایمان ابتدایی است. با گذر از مرحله «مخلص» و کاربست اخلاص در تمام نیات، افکار و اعمال سلامت معنوی کامل با مفهوم «مخلص» حاصل می شود.

مرز فارق سلامت معنوی قرآنی با مکاتب دیگر، ضریب خوردن اخلاص در روابط چهارگانه انسان و در نهایت در پرتو اخلاص، داشتن قلب سلیم و رسیدن به حیات طیبه است.