بازنمایی کنشگران اجتماعی در رمان الطلیانی بر اساس رهیافت ون لیوون

تحلیل انتقادی گفتمان رویکردی نوین در حوزه ی تحلیل گفتمان است که به بررسی و کشف روابط قدرت پنهان و ایدیولوژی در پس پرده ی متون می پردازد. بانیان تحلیل انتقادی گفتمان بر این باورند که زبان به مثابه کنشی اجتماعی، نقش مهمی در برساخت هویتها، روابط و جهان اجتماعی ایفا می کند و در ارتباط تنگاتنگی با قدرت و ایدیولوژی قرار دارد. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی-تحلیلی و با در پیش گرفتن رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان بر اساس الگوی نشانه معناشناختی ون لیوون، به بازنمایی کنشگران اجتماعی در رمان الطلیانی (2014) اثر «شکری المبخوت» ناقد، ادیب و نویسنده ی تونسی پرداخته؛ تا ایدیولوژی ودیدگاه های فکری و اجتماعی وی را تبیین وآشکار سازند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که شکری المبخوت در متن روایی- سیاسی و اجتماعی خود، کنشگران اجتماعی را با شیوه های متفاوتی بازنمایی کرده است. عبدالناصر و زینت در آغاز کنشگرانی فعال و پویا در تمام فرآیندهای رفتاری، احساسی و گفتاری بازنمایی شده اند؛ اما در پایان داستان، هردو از اهداف و آمال و آرمان های خود دست کشیده، کنشگران و شخصیت هایی منفعل، کنش پذیر و ستمدیده نمایانده می شوند. رهبران دو گفتمان ، حاکمیت تونس و جنبش النهضه نیز با هویت متفاوتی بازنمایی می شوند؛ رهبران حکومت تونس اغلب با صریح ترین مولفه یعنی نام دهی بازنمایی شده، رهبران جنبش النهضه با پوشیدگی و کتمان سازی تصویر و با رویکردی منفی در تقابل با اسلام گرایان به برجسته سازی کنش های منفی آنان پرداخته شده است. نویسنده، شخصیت کنشگران سیاسی را به صورت رمزی، کنایی و استعاری به تصویر می کشد تا به اقناع هرچه بیشتر بر مخاطب خود دست یابد.