بررسی اثربخشی بسته مداخلات شناختی رفتاری مادرمحور ویژه کودکان 4تا6 سال مبتلا به اختلال برون نمود بر بهبود تعامل والد-کودک

اختلالات برون نمود اغلب در سنین پیش دبستانی و مدرسه در کودکان بروز می کند و نشانه های این اختلال بر تعامل کودک و والدین اثرات منفی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بسته مداخلات شناختی رفتاری مادرمحور ویژه کودکان مبتلا به اختلال برون نمود بر بهبود تعامل والد-کودک انجام شد.

روش پژوهش، نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری دوماهه همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی مادران کودکان با اختلال برون نمود 4تا6 سال (سنین پیش دبستان) شهر تهران در سال 99-1398 تشکیل دادند. از این میان، سی مادر داوطلب واجد شرایط دارای کودک مبتلا به اختلالات برون نمود با روش نمونه گیری دردسترس به عنوان گروه نمونه وارد مطالعه شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تعامل والد-کودک (پیانتا و همکاران، 1997) و بسته شناختی رفتاری مادرمحور بود. گروه آزمایش طی دوازده جلسه درمان 120دقیقه ای، مداخله شناختی رفتاری را دریافت کرد؛ ولی گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫050 در نرم افزار SPSS نسخه 24 صورت گرفت.

اثر گروه، اثر زمان و اثر متقابل زمان و گروه بر متغیرهای تعارض و وابستگی و ارتباط مثبت معنادار بود (0٫05>p). در گروه آزمایش، در متغیرهای تعارض و وابستگی، میانگین نمرات مراحل پس آزمون و پیگیری درمقایسه با میانگین نمرات پیش آزمون به طور معناداری کاهش یافت (0٫001>p) و در متغیر ارتباط مثبت، به طور معناداری افزایش یافت (0٫001>p)؛ همچنین در متغیرهای مذکور، تفاوت بین نمرات مرحله پس آزمون با نمرات مرحله پیگیری در گروه مداخله معنادار نبود که بیانگر ثبات اثرات درمان با گذشت زمان بود (0٫05<p).

براساس یافته های پژوهش، درمان شناختی رفتاری مادرمحور بر بهبود تعامل والد-کودک موثر است و کارایی دارد. این روش درمانی به عنوان مداخله ای موثر و سودمند برای خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلالات برون نمود پیشنهاد می شود.