بررسی دانش بومی در رابطه با مصارف محلی گیاه مورینگا در مناطق جنوبی ایران

مورینگا یا گز روغنی درختچه ای بومی با ارزش تغذیه ای بالا، در مناطق کوهستانی جنوب شرق ایران، از بشاگرد هرمزگان تا مرز پاکستان گسترش دارد. این گیاه از گذشته تاکنون به درستی شناخته نشده است. مطالعه به منظور گردآوری دانش بومی در رابطه با مصارف محلی گیاه مورینگا در جنوب ایران صورت گرفته است.

مطالعه میدانی و با استفاده از چک لیست، مشاهده همراه با مشارکت و مصاحبه انجام شد. داده ها از طریق حضور مستقیم پرسشگرها و مصاحبه در پاییز و زمستان 1399، در هرمزگان و سیستان و بلوچستان جمع آوری شد. 40چک لیست از افراد ساکن در مناطق مورد مطالعه که تمایل به همکاری داشتند جمع آوری شد. داده ها توسط نرم افزارSPSS آنالیز شدند، برای توصیف متغیرهای پیوسته از میانگین و انحراف معیار استفاده و متغیرهای طبقه ای با تعداد و درصد گزارش شدند.

میانگین سنی افراد 91/14±82/47 سال و در محدوده 23 تا 80 سال قرار داشتند. روش مصرف در هر دو منطقه بیشتر بصورت خوراکی (81 درصد)، و یا استفاده از روغن آن به صورت مالشی (19 درصد) بود. 5/90 درصد افراد گیاه را به صورت چاشنی و افزودنی غذا، روغن، دمنوش و 5/9 درصد بصورت مرهم و ضماد برای بهبود زخم استفاده می کردند. 85 درصد بومیان منطقه، گیاه را بصورت خشک و 15درصد بصورت تازه مصرف کنند.

مصارف محلی گیاه مورینگا در مناطق جنوبی ایران بیشتر به صورت خوراکی و به شکل چاشنی غذا، روغن و دمنوش بود. در موارد کمتری نیز به عنوان مرهم و ضماد برای بهبود زخم استفاده می شد.