کارایی مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS در شبیه سازی فرایند بارش رواناب در آبخیزهای بالادست شهر گنبد
وقوع رخدادهای سیل بزرگ مانند سیل 27 اسفند 1397 در شهر گنبد به طور معمول با خسارتهای اجتماعی اقتصادی و اکولوژیک همراه است. هدف پژوهش حاضر، شبیهسازی جریان سیل با مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و ارزیابی عملکرد آن در خروجی آبخیز ارازکوسه مشرف به شهر گنبد و زیرحوضههای بالادست آن (آبخیزهای مینودشت و نوده خاندوز) است. مدل HEC-HMS با روشهای شماره منحنی SCS، هیدروگراف واحد SCS و ماسکینگام کانژ اجرا شد. پارامترهای شماره منحنی، تلفات اولیه، زمان تاخیر و ضریب زبری مانینگ برای ایستگاه های ارازکوسه، لزوره و نوده واسنجی شد. سپس، از میانگین پارامترهای واسنجی شده، برای اعتبارسنجی مدل در ایستگاه های مورد بررسی استفاده شد. نتایج آزمون حساسیت پارامترهای ورودی نشان میدهد پارامتر شماره منحنی بیشترین تاثیر را روی عملکرد مدل دارد. شکل هیدروگرافهای شبیه سازی شده در مرحله اعتبارسنجی نشان میدهد مدل در برآورد مولفه دبی اوج برای ایستگاه ارازکوسه دارای کمتخمینی است. در حالی که شاخصهای آماری NSE، R2 و KGE برای رویدادهای اعتبارسنجی برای ایستگاه ارازکوسه به ترتیب برابر با 81/0، 89/0 و 67/0، برای ایستگاه نوده به ترتیب برابر با 85/0، 91/0 و 74/0 و برای ایستگاه لزوره به ترتیب برابر 62/0، 72/0 و 61/0 به دست آمد که عملکرد قابل قبول مدل را نشان می دهد. با توجه به عملکرد مدل HEC-HMS در شبیهسازی هیدروگراف جریان برای آبخیز ارازکوسه و آبخیزهای بالادست آن (مینودشت و نوده خاندوز)، میتوان از مدل برای پیشبینی اثرات هیدرولوژیک اعمال سناریوهای مختلف کاهش ریسک سیل در آبخیزهای بالادست شهر گنبد استفاده کرد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.