مقایسه اثربخشی راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و آموزش شفقت به خود بر تاب آوری دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی پایین

تا ب آوری، توانایی افراد در سازگاری موثر افراد با محیط در معرض عوامل خطرآفرین می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و شفقت به خود بر تاب آوری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دارای عملکرد تحصیلی پایین بود.

روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. آزمودنی های پژوهش شامل 90 نفر از دانش آموزان پایه یازدهم دبیرستان های پسرانه دارای عملکرد تحصیلی پایین تبریز در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در هر یک از سه گروه(دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. گروه اول یک دوره آموزش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش را در 10 جلسه دریافت کرد و گروه دوم 10 جلسه آموزش شفقت به خود را طی کرد و گروه سوم(کنترل) نیز همزمان به برنامه های عادی کلاسی خود ادامه داد. ابزار استفاده شده شامل پرسش نامه تاب آوری کونور و دیویدسون بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس در سطح معنی داری 0/05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

میانگین (انحراف معیار) نمرات تاب آوری در گروه راهبردهای خود تنظیمی انگیزش از (13/8) 53/7قبل از مداخله به (16/5) 64 بعد از مداخله افزایش یافت. همچنین در گروه شفقت به خود نیز  از (14/5) 52/5قبل از مداخله به (16/8) 69/6بعد از مداخله افزایش یافت. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک متغیره نشان داد که راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و شفقت به خود بر تاب آوری اثر متفاوت داشته(0/05>P) و آموزش شفقت به خود در افزایش تاب آوری اثربخش تر است.

نتیجه‎ گیری: 

نتایج نشان داد که هر دو روش می تواند به افزایش تاب آوری در دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی پایین منجر شود. با این حال، آموزش شفقت به خود تاثیر بیشتری بر تاب آوری در مقایسه با راهبردهای خودتنظیمی انگیزش داشت. پیشنهاد می شود در مدارس این دو آموزش برای ارتقای تاب آوری دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی پایین استفاده شوند.