همبستگی طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی با مهارت های بین فردی و اجتماعی در دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران

افرادی که از سبک دلبستگی ایمن و طرحواره های کمتری برخوردارند، با به‏کارگیری مهارت‏های بین فردی و مهارت‏های اجتماعی، می‏توانند جایگاه خود را در میان مراودات اجتماعی و ارتباط با همسالان خود و بزرگسالان پیدا کنند. هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی با مهارت های بین فردی و مهارت های اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران بود.

روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران (علوم و تحقیقات، تهران مرکز، تهران جنوب، تهران شمال، تهران شرق، تهران غرب) در سال 1399 تشکیل می دادند که از میان آن ها 300 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره ناسازگار اولیه" (Early Maladaptive Schema Questionnaire)، "پرسشنامه سبک های دلبستگی" (Attachment Styles Questionnaire) و "پرسشنامه مهارت های ارتباطی بین فردی" (Interpersonal Communication Skills Questionnaire) و "پرسشنامه ارزشیابی مهارت های اجتماعی" (Evaluation of Social Skills Questionnaire) استفاده شد. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای اس پی اس اس نسخه 26 و اسمارت پی ال اس 3 تحلیل شد.

مهارت های بین فردی در 2 مولفه خودگردانی و اجرا و دیگر جهت مندی (پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه) به همراه سبک دلبستگی ایمن همبستگی دارند (05/0>P)، اما همبستگی سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی اضطرابی/ دوسوگرا و 3 مولفه بریدگی، محدودیت های مختل و گوش به زنگی (پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه) و مهارت های بین فردی رد می شود (05/0<P). قوی ترین همبستگی مهارت های بین فردی و سبک دلبستگی ایمن با ضریب همبستگی620/0 است. از 3 سبک دلبستگی و 5 مولفه طرحواره ها، فقط همبستگی 2 سبک دلبستگی ایمن و اجتنابی با مهارت های اجتماعی تایید شد (05/0>P). اما همبستگی تمامی 5 مولفه طرحواره ها و همبستگی سبک دلبستگی اضطرابی/ دوسوگرا و مهارت های اجتماعی رد شد (05/0<P).

مولفه خودگردانی و اجرا  و مولفه دیگرجهت مندی و سبک های دلبستگی ایمن و اجتنابی با مهارت های اجتماعی و بین فردی همبستگی دارند. با توجه به نقش طرحواره‏های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی در مهارت‏های بین‏فردی و مهارت‏های اجتماعی، پیشنهاد می‏شود در مداخلات به منظور بهبود مهارت‏های بین‏فردی و اجتماعی دانشجویان از طرحواره درمانی و درمان دلبستگی استفاده شود.