اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انعطاف پذیری شناختی و تفکر تاملی در دانش آموزان

انسان در طول حیات خود با چالش ها، فرصت ها و محدودیت های متعددی مواجه می شود که رشد و ارتقاء توانایی های پیچیده شناختی از جمله انعطاف پذیری شناختی و تفکر تاملی برای مقابله و یا سازگاری انسان در عصر حاضر امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انعطاف پذیری شناختی و تفکر تاملی دانش آموزان انجام گرفت.

روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم مقطع متوسطه شهر زابل در سال تحصیلی 1401-1400 بود که تعداد 50 نفر به صورت هدفمند انتخاب و سپس به صورت تصادفی به دو گروه 25 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تفکر تاملی (کمبر و لیونگ، 2000)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) و بسته آموزشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (کرمی و همکاران، 1392) بود که بسته مذکور روی گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای اجرا گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره تجزیه وتحلیل شدند.

نشان داد که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انعطاف پذیری شناختی و مولفه های آن (ادراک توجیهات، ادراک کنترل و ادراک چندین راه حل) و همچنین بر تفکر تاملی و مولفه های آن (عمل عادی، فهمیدن، تامل و تامل انتقادی) تاثیر مثبت و معناداری داشت و انعطاف پذیری شناختی و تفکر تاملی دانش آموزان را بهبود بخشید (01/0<p).

با توجه به تاثیر مثبت آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انعطاف پذیری شناختی و تفکر تاملی دانش آموزان، برگزاری دوره های توسعه حرفه ای معلمان به منظور آشنایی با راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و آموزش آن به دانش آموزان توصیه می شود.