یافته های رادیوگرافیک در اطفال مبتلا به لوکمی حاد لنفوبلاستیک در زمان تظاهر بیماری و بعد از شیمی درمانی

با توجه به شیوع زیاد و اهمیت خاص تغییرات رادیوگرافیک و به ویژه استئوپنی در بیماران مبتلا به لوکمی در پژوهش حاضر تلاش شده است که شیوع این یافته ها در اطفال مبتلا به لوکمی حاد لنفوبلاستیک، در زمان تظاهر بیماری و نیز پس از انجام شیمی درمانی مشخص گردد تا از این رهگذر نقش بیماری یا عوارض ناشی از شیمی درمانی در ایجاد استئوپنی بیشتر مشخص شود.
برای انجام این پژوهش از کلیه بیماران یک تا ده ساله ای که در سال 1379 با تشخیص لوکمی حاد لنفوبلاستیک در بخش هماتولوژی- آنکولوژی اطفال دانشگاه علوم پزشکی شیراز تحت درمان قرار می گرفتند، بلافاصله پس از تایید تشخیص با آزمایش مغز استخوان و نیز حدود سه تا هشت ماه پس از مطالعه اتمام مرحله شیمی درمانی اولیه، از مچ دست و استخوان های ساعد عکس ساده رادیولوژی گرفته شد. برای خواندن عکس ها به دو رادیولوژیست به طور جداگانه مراجعه شد.
در مجموع 27 بیمار (14 پسر و 13 دختر) یک تا ده ساله مبتلا به لوکمی حاد لنفوبلاستیک مورد قرار گرفتند. میانگین سن بیماران 2.4±4.8 سال بود. در زمان تظاهر لوکمی حاد لنفوبلاستیک 26 تا 59 درصد بیماران به استئوپنی متوسط تا شدید مبتلا بودند و در 7.4 تا 11.1 درصد آنها نوار دنس در ناحیه متافیز و در 3.7 درصد نیز نوار لوسنت در این ناحیه مشهود بود. پس از انجام شیمی درمانی، استئوپنی متوسط تا شدید در 35 تا 80 درصد بیماران قابل رویت بود و نوار دنس در ناحیه متافیز در 22 تا 55 درصد آنها و نوار لوسنت در ناحیه متافیز در 5 تا 20 درصد مشهود بود.
بر اساس نتایج این پژوهش مشخص شد که شیوع استئوپنی در این بیماران بعد از مرحله شیمی درمانی اولیه افزایش یافته است و به نظر می رسد که علاوه بر خود بیماری لوکمی، انجام شیمی درمانی هم نقش مهمی در ایجاد استئوپنی دارد. به همین علت لازم است کلیه اطفال مبتلا به لوکمی در بدو تشخیص بیماری و نیز پس از آن در فواصل زمانی مناسب از نظر استئوپنی و دانستیه میزان استخوان بررسی گردند تا در صورت مشاهده اختلال جدی، اقدامات درمانی مناسب برای آنان به کار گرفته شود.