فراوانی انحرافات از منحنی های رشد کودکان زیر 5 سال و عوامل مرتبط با آن در شهر زاهدان

سلامت کودکان به عنوان آینده سازان جامعه بسیار اهمیت دارد. بسیاری از کودکان زیر 5 سال در جهان و ایران دچار اختلال رشد هستند. با توجه به اهمیت اختلال رشد و تاثیر آن بر تکامل کودکان، مطالعه ی حاضر با هدف تعیین فراوانی انحراف از منحنی های رشد کودکان زیر 5 سال و عوامل مرتبط با آن در شهر زاهدان انجام شد.

این مطالعه مورد-شاهدی در سال 1399 در شهر زاهدان انجام شد. جامعه ی مورد پژوهش، شامل تمام کودکان زیر 5 سال، متولد سال 1398-1392 شهر زاهدان بود که 784 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تعیین عوامل مرتبط با اختلال رشد از طریق تحلیل چندگانه رگرسیون لجستیک و برای بررسی سطح معنی داری از آزمون کای دو و همبستگی پیرسون استفاده گردید. در این پژوهش داده ها با نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که 54% از پسران و 51% از دختران مبتلا به اختلال رشد بودند. بین اختلال رشد کودک با بیماری زمینه ای مادر(0/05>P)، نمایه توده بدنی مادر(0/05>P)، وزن گیری مادر در بارداری(0/05>P)، فاصله بین موالید(0/05>P)، عفونت ادراری مادر در بارداری(0/05>P)، وزن هنگام تولد(0/001>P)، مرتبه تولد(0/05>P)، شغل پدر(0/05>P) و تحصیلات پدر(0/05>P) ارتباط معناداری یافت شد. در مطالعه ی حاضر، میانگین وزن هنگام تولد در کودکانی که اختلال رشد داشتند 2/75±0/58 و در کودکان سالم2/95±0/57 بود که این اختلاف از نظر آماری نیز معنادار بود(0/001=P). میانگین سنی مادران دارای کودک همراه با اختلال رشد 29/19±6/07 و میانگین سنی مادران کودکان سالم 27/98±6/10 بود که این اختلاف از نظر آماری نیز معنادار بود(0/006=P). 

بر اساس یافته های این مطالعه، اختلال رشد عارضه ای چندعلیتی می باشد. عوامل خطر با ارتقای آموزش بهداشت و افزایش آگاهی و دانش مادران قابل اصلاح و پیشگیری خواهد بود. همچنین شغل و سواد پدر در اختلال رشد کودک موثر است، ازاین رو افزایش سواد سلامت جامعه و تشویق به یادگیری و سواد آموزی پدران می تواند تا حدودی از اختلال رشد در کودکان جلوگیری کند.