علل تقاضای القایی در نظام سلامت: یک مرور حیطه ای

تقاضای القایی عبارت است از ارایه مراقبت یا خدمت غیرضروری به بیماران و مراجعان نظام سلامت با اعمال قدرت و سفارش افراد متخصص. تقاضای القایی موجب استفاده ی بیش از حد از خدمات سلامت، افزایش زمان انتظار برای دریافت خدمات سلامت، افزایش قیمت خدمات سلامت، افزایش هزینه های بخش سلامت و کاهش کارایی نظام سلامت می شود. سیاست گذاران و مدیران سلامت باید اقداماتی برای کاهش تقاضای القایی در نظام سلامت به کارگیرند. شناسایی علل تقاضای القایی در نظام سلامت اولین قدم در این زمینه است. این پژوهش با هدف شناسایی علل تقاضای القایی در نظام سلامت انجام شد. 

این پژوهش با روش مرور حیطه ای انجام شد. کلیه مقالات منتشر شده در زمینه ی علل تقاضای القایی در نظام سلامت تا 31 خرداد 1402 خورشیدی(21 ژوین 2023 میلادی) در 9 پایگاه داده ای و موتور جستجوگر Google Scholar جستجو و جمع آوری شدند. در نهایت، تعداد 38 مقاله انتخاب شد. داده ای با روش تحلیل موضوعی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA10 تحلیل شدند. 

تعداد 38 مطالعه مرتبط با علل تقاضای القایی در نظام سلامت در بازه ی زمانی 1974 تا 2021 میلادی منتشر شدند. تعداد پژوهش های علل تقاضای القایی در نظام سلامت از سال 2011 میلادی با رشد همراه بوده است. تعداد 32 علت تقاضای القایی در نظام سلامت شناسایی شد که در سه سطح کلان(نظام سلامت)، میانی(سازمان بهداشتی و درمانی) و خرد(ارایه دهنده و گیرنده ی خدمت سلامت) تقسیم بندی شد. پرتکرارترین علل تقاضای القایی در نظام سلامت در مطالعات قبلی به ترتیب شامل سیاست گذاری نامناسب، نظارت ناکافی، نظام پرداخت نامناسب، تعداد زیاد پزشکان، عدم توجه به راهنماهای بالینی، انگیزه ی مالی ارایه دهندگان خدمات سلامت، پوشش بیمه ای بیمار، انتظارات زیاد و غیرمنطقی بیماران، تعرفه ی نامناسب خدمات سلامت، پیچیدگی خدمت سلامت و شکاف اطلاعاتی بیماران بود.

تقاضای القایی اثرات منفی بر نظام سلامت دارد و منجر به افزایش هزینه های سلامت، اتلاف منابع سلامت، کاهش کارایی نظام سلامت و در نهایت، کاهش دسترسی مردم به خدمات سلامت ضروری خواهد شد. عوامل متعددی در سطوح مختلف نظام سلامت منجر به ایجاد تقاضای القایی خدمات سلامت می شود. بنابراین، مداخلاتی باید به طور سیستمی در سه سطح نظام سلامت، سازمان های بهداشتی و درمانی و ارایه دهندگان و گیرندگان خدمات سلامت به کار گرفته شوند تا تقاضای القایی خدمات سلامت کاهش چشمگیری داشته باشد.