تدوین راهنمای ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) در طرح های تفصیلی با توجه به پتانسیل های اکولوژیک منطقه 22 تهران

ارزیابی اثرات زیست محیطی یکی از عناصر اصلی مدیریت محیط زیست است که می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی در دسترس مدیران، برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان قرار گیرد تا بر اساس آن بتوانند آثار بالقوه محیط زیستی که در اثر اجرای طرح های عمرانی پدیدار می شوند را شناسایی کرده و با ارایه گزینه های مختلف اقدام به حل آن ها نمایند. ماهیت و نوع پژوهش در دسته تحقیقات کاربردی جای می گیرد؛ روش تحقیق در مرحله اول توصیفی است و از ابزار مطالعات کتابخانه و اسنادی، استفاده می شود. لذا پس از مطالعات مبانی نظری و تعاریف مرتبط با طرح های تفصیلی و ارزیابی اثرات زیست محیطی و همچنین مطالعات تجارب داخل کشور و تجربیات جهانی در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های ارزیابی اثرات زیست محیطی و نقش آن در طرح های شهری، در مرحله بعد به عنوان نمونه، طرح تفصیلی منطقه 22 شهر تهران، با توجه به جدید و برنامه ریزی شده بودن این منطقه و پتانسیل های اکولوژیک آن، به عنوان نمونه پایلوت انتخاب شده و چگونگی مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در وضع موجود در چارچوب طرح تفصیلی و یا سایر مطالعات مرتبط در این منطقه بررسی می شود. در نهایت راهنمای ارزیابی اثرات زیست محیطی در طرح های تفصیلی ارایه می شود. در این راستا ابتدا به لزوم ارزیابی راهبردی اثرات زیست محیطی در سطح کلان مطالعات شهری پرداخته می شود و سپس به ساختار ارزیابی در چارچوب هدف گذاری، شناخت بستر محیط، تعیین محدوده طرح، دسته بندی موضوعی طرح تفصیلی و غربالگری، ارزیابی اثرات زیست محیطی در طرح های تفصیلی به کمک ابزارهای ارزیابی، جمع بندی ارزیابی ها و ملاحظه گزینه های پیشنهادی جایگزین در طرح تفصیلی شهری، ارزیابی مجدد (گزینه های پیشنهادی جایگزین) در طرح تفصیلی شهری و درنهایت نیز پایش و مستندسازی پرداخته می شود. همچنین به طور همزمان روش های ارزیابی اجتماعی و اقتصادی اثرات زیست محیطی و ابزارهای ارزیابی مشتمل بر ماتریس-ها، چک لیست ها و رویهم اندازی نقشه ها معرفی می شوند و درنهایت نیز تغییرات ساختار نهادی و سازمانی جهت اجرایی نمودن راهنمای مذکور ارایه می شود.