تاثیر برخی از هورمون های گیاهی بر متابولیت های ثانویه میوه زیتون و خسارت مگس میوه زیتون، Bactrocera oleae (Diptera: Tephritidae)

مگس میوه زیتون، Bactrocera oleae Rossi، آفت تک خوار و چند نسلی مهم میوه زیتون می باشد. با توجه به خسارت این آفت، در این تحقیق تاثیر برخی از هورمون های گیاهی در جهت کاهش جمعیت آفت روی رقم فیشمی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی طی سال های 1400 و 1401 مورد بررسی قرار گرفت. محلول پاشی درختان در دو نوبت قبل از گلدهی و رشد میوه با اسیدهای جاسمونیک (1 و 2 میلی گرم بر لیتر)، سالیسیلیک (1و 2 میلی مولار) انجام شد. نتایج بررسی تراکم مراحل مختلف رشدی نابالغ این آفت (تخم، لارو سنین اول، دوم، سوم و شفیره) در دو سال آزمایش نشان داد که تاثیر سال (زمان) فقط در صفت تخم معنی دار، و تاثیر تیمار در سایر صفات دارای تفاوت معنی دار (به جز تخم و لارو سنین اول) در سطح احتمال یک درصد بودند. تفاوت معنی داری بین تاثیر تیمار در سال، در لاروهای سنین سوم و شفیره در سطح احتمال یک درصد مشاهده شد. بررسی صفات مورفولوژیکی میوه نشان داد که تاثیر تیمار در طول، وزن، حجم، چگالی و وزن گوشت میوه؛ و تاثیر تیمار در سال، فقط در طول و عرض میوه و هسته، و وزن هسته در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. ترکیبات شیمیایی موجود در روغن نمونه های سالم تیمار شده نشان داد که درصد اسیدهای چرب غیر اشباع اولئیک و لینولئیک، مقادیر کلروفیل، کاروتنویید و فنول کل نسبت به شاهد افزایش یافت. بنابراین، ترکیبات اسید جاسمونیک و اسید سالیسیلیک می توانند با تاثیر بر برخی صفات مورفولوژیکی و افزایش مقادیر متابولیت های ثانویه میوه، با ایجاد مقاومت آنتی بیوزی سبب اختلال در چرخه زندگی و کاهش خسارت آفت شوند.