بررسی و پیش بینی تورم در اقتصاد ایران با استفاده از روش میانگین گیری بیزی

یکی از مهمترین مشکلات اقتصادی در ایران طی چند دهه اخیر پدیده تورم بالا و دو رقمی است، به طوری که بهبود شرایط ناشی از وجود تورم بالا همواره یکی از اهداف مهم برنامه های توسعه کشور بوده است. دستیابی به این هدف مستلزم ایجاد ساز و کاری دقیق و هدفمند از فرآیند سیاست گذاری اقتصادی است که در شکل استاندارد خود، پیش بینی، هدف گذاری و تحلیل سیاستی را شامل می شود. برای کنترل یا مهار تورم باید عوامل تاثیرگذار برآن شناسایی شود. نتایج مطالعات درباره عوامل موجد تورم متفاوت یا حتی ناسازگارند، زیرا بر نگرش خاص پژوهشگر استوار است. در این مقاله برای پرهیز از افتادن در چنین گردابی، از روش میانگین گیری بیزی برای پیش بینی تورم استفاده شده است. برای پیش بینی نرخ تورم در ایران از داده های فصلی سال های 1401:4-1369:1 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که میانگین گیری مدل پویا منجر به بهبودهای قابل توجهی در پیش بینی نسبت به رویکردهای دیگر مانند OLS، ARMA و ARDL می شود. همچنین از بین متغیرهای تاثیرگذار بر تورم بیشترین میزان تاثیرگذاری برای پیش بینی نرخ تورم مربوط به متغیرهای هزینه های مصرفی خانوارها، نرخ بیکاری و نرخ دستمزد کارگران بوده است. بنابراین کنترل بر بازار خواربار مصرفی خانوارها، کنترل بر بازار مسکن، اصلاح الگوی دستمزدی در کشور، کنترل نرخ بهره در بانک ها، استفاده از سیاست های پولی انقباضی می تواند موجب کنترل و کاهش انتظارات تورمی نزد مردم شود.